پیش بینی بورس دوشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۲ / دلار ورق بازار سهام را برمی‌گرداند؟

دماسنج اصلی بازار طی روز یکشنبه در نهایت با افت اندک ۰.۰۹ درصدی و معیار هم وزن با کاهش ۰.۲۷ درصدی همراه شد و هر کدام در پایان بازار به ترتیب در محدوده یک میلیون و ۹۸۷ هزار واحد و دیگری در بازه ۶۹۱ هزار واحدی متوقف شدند. در روز یکشنبه ارزش معاملات خرد در مجموع سهام و حق تقدم رقم ۴ هزار و ۴۶۰ میلیارد تومان را به نمایش گذاشت و سرمایه‌گذاران حقیقی نیز ۱۰۹ میلیارد تومان جریان نقد از بازار خارج کردند. در آن سوی بازار اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری همچون درآمد ثابت و مختلط نیز از خروج پول در امان نبودند و ۲۷ میلیارد تومان پول حقیقی از این بخش هم خارج شد.

در روزی که ۵۴ درصد از نمادهای بازار معادل ۴۰۹ شرکت در بخش سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی مثبت بود، ارزیابی ارزش کل سفارش‌های روی تابلو در پایان بازار نیز از تشکیل صفوف خرید ۴۵۸ میلیارد تومانی حکایت داشت. از مجموع خرید و فروش‌های امروز حقیقی‌ها ۸۳ درصد فروشنده و تنها ۱۷ درصد از حقوقی‌ها خریدار بودند.

ریشه عدم ثبات بازار سرمایه

بازاری که در تله یک روند نزولی فرسایشی قرار گرفته باشد و پول افراد حقیقی و حقوقی در نتیجه از دست رفتن اعتماد، به شکل بالقوه در آن وجود نداشته باشد، به کوچکترین اخبار منفی، واکنش نشان می‌دهد.

از ۱۷ اردیبهشت‌ماه، تصمیم دولت مبنی بر افزایش نرخ خوراک، که البته در این زمان خبر آن عمومی نشده بود، بازار را تکان داد. عده‌ای که به این اخبار دسترسی داشتند، پول زیادی از بازار خارج کردند و بازار در روند نزولی قرار گرفت. خبر افزایش نرخ خوراک در چندین مقطع به بازار سهام ضربه زد و حواشی آن همچنان ادامه دارد. آخرین خبر در این باره، نامه رئیس مجلس به دولت است که خواستار اصلاح این مصوبه شده است. در پایان این نامه ذکر شده است که در صورت انقضای مهلت یک هفته‌ای، این مصوبه ملغی خواهد شد.

نقش اول تحرکات بازار سهام

از آنجا که ۷۰ درصد بازار از طریق نرخ فروش شرکت‌ها مستقیما تحت تاثیر دلار است، این موضوع باعث شده تا نرخ اسکناس آمریکایی تاثیر زیادی بر EPS و قیمت شرکت‌ها داشته باشد. با این حال طی دو روز گذشته صنایعی که دلار اثر کمتری بر آن‌ها میگذارد نیز در سوی منفی دامنه نوسان قرار داشتند. ریشه این امر در لیدرمحور بودن بازار سهام است. اکثر صنایعی که درصد زیادی از ارزش بازار را تشکیل می‌دهند، شرکت‌های لیدر هستند.

هنگامی که این شرکت‌ها منفی باشند، عموم سرمایه‌گذاران که بعضا بدون تحلیل سودآوری شرکت و تاثیرپذیری آن از دلار دست به خرید یا فروش می‌زنند، به نمادهای لیدر نگاه می‌کنند و در پی منفی شدن شرکت‌های بزرگ، کلیت بازار منفی خواهد شد.

با توجه به اینکه دلار آزاد در معاملات میدان فردوسی در افت آخر هفته خود و همچنین در دو هفته گذشته که سنتیمنت کاهشی بر بازار ارز حاکم بود، به سطوح زیر ۴۸ هزار تومان افت نکرد، انتظار می‌رود که بازار سهام در روز میانی هفته روند بهتری را تجربه کند.

توافق اخیر میان ایران و آمریکا مبنی بر آزادسازی پول‌های بلوکه شده در کره جنوبی، نقش اصلی را در کاهش نرخ دلار در آخر هفته گذشته بازی کرد. با این حال به نظر می‌رسد این کاهش بیشتر رفتار هیجانی معامله‌‌گران میدان فردوسی بوده است. چرا که منابع آزاد شده به صورت نقدی (cash) در اختیار ایران قرار نمی‌گیرد و صرفا برای مقاصد انسان‌دوستانه و با محدودیت موارد مصرف در اختیار دولت ثالث (قطر) گذاشته شده است.

آینده دلار به‌عنوان محرک اصلی بازار سرمایه

در بحث تاثیرگذاری دلار بر بازار سهام، نکته‌ای که ابتدا باید به آن توجه داشت، این است که کاهش نرخ دلار لزوما به معنی کاهش سودآوری همه شرکت‌ها نیست. حتی در سناریوی توافق، شرکت‌ها از کاهش هزینه مبادلاتی خود نفع می‌برند. اما همانطور که پیشتر یاد شد، بازار دچار یک روند ریزشی است و به هر خبر منفی بیش از حد واکنش نشان می‌دهد.

در این میان اما هر بار تب‌ و تاب توافق در صدر اخبار قرار می‌گیرد، یک سوال اساسی در ذهن اهالی بازار سرمایه پیش می‌آید. آیا توافق و گشایش سیاسی از طریق کاهش نرخ دلار به ضرر بازار سهام تمام خواهد شد یا این توافق‌ها از طریق گشایش‌های اقتصادی موجب افزایش ارزش بازار سهام خواهد شد؟

برای پاسخ به این سوال باید گفت هر دو دیدگاه بسته به فریم تحلیلی می‌تواند درست باشد. در کوتاه‌مدت با توجه به اینکه فروش بسیاری از شرکت‌ها دلاری است، کاهش ارزش دلار می‌تواند تاثیر زیادی بر میزان سودآوری شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های بزرگ داشته باشد.

در بلندمدت اما ممکن است توافق و گشایش سیاسی منجر به توسعه زیرساخت‌های کشور شود. در حال حاضر زیرساخت‌ها مانند ظرفیت نیروگاهی و ظرفیت پالایش گاز کشور، رو به اضمحلال است و شرکت‌ها در سالیان گذشته با قطعی برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان مواجه بودند. در این صورت با افزایش ظرفیت تولید و همچنین فروش شرکت‌ها، سودآوری آن‌ها متحول خواهد شد و ارزش بازار سهام نیز افزایش خواهد یافت.

با این حال نگاهی به تاریخچه دلار نشان می‌دهد که حتی در برهه‌هایی که کشور درگیر تحریم‌های زیادی نبوده است، روند دلار صعودی بوده و همواره افزایش یافته است اما با ظهور تحریم‌ها، این روند شدت گرفته است. بنابراین حتی در صورت توافق، با توجه به میزان رشد نقدینگی، نمی‌توان انتظار کاهش دلار در بلندمدت را داشت.

پیش بینی بورس دوشنبه

با توجه به نکات بررسی شده و همچنین اوضاع معاملات میدان فردوسی که نشان از بازگشت دلار به سطوح بالاتر و پایداری در کانال ۴۹ هزار تومانی دارد، کارشناسان معتقدند بازار سهام در روز میانی هفته در مسیر تعادل گام خواهد برداشت. همچنین انتظار می‌رود نماد‎‌ها و صنایع کوچکتری از جمله غذایی‌ها که عملکرد ماهانه خوبی از خود نشان دادند با افزایش تقاضا مواجه شوند.