پیش‌بینی کارشناسان از احتمال صعود پایدار بورس پس از رشد ۹ درصدی
۱۵ کارشناس بازار سرمایه، احتمال صعود پایدار بورس پس از رشد ۹ درصدی شاخص از اول شهریور را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند.
فقدان محرک جدی
حمیدرضا میرمعینی: خیر. بازار برای حرکت در مسیر صعودی، نیازمند محرک جدی و قدرتمند است. این محرک جدی می‌تواند خبری مثبت باشد که منجر به ورود پول قدرتمند به بازار شود. با عنایت به این مهم که بازار عاری از این متغیر است، نمی‌توان انتظار ورود پول بزرگ را داشت. به این ترتیب رشد ۸ روزه شاخص موقتی خواهد بود. به همین دلیل نشانه‌ای متقن از بازگشت بورس به مدار تعادلی، اکنون مشاهده نمی‌شود.
برآیند سیاست گذاری‌های اقتصادی نیز به‌روشنی بر این موضوع دلالت دارد. رفتار ضد و نقیض سیاست گذار در مباحث مرتبط با قیمت‌گذاری نرخ خوراک نمونه واضحی است از آنچه در بازار سهام رخ داده است. در شرایط کنونی اخبار مثبت در خصوص عرضه خودرو می‌تواند محرک جدی در راه رشد پایدار شاخص بورس و خیز به ارتفاعات بالاتر باشد. در چنین شرایطی وضعیت سیاست خارجی نیز از عوامل تعیین‌کننده در مسیریابی بازار سهام است. بنابراین روند هفته گذشته بازار سهام را نمی‌توان به عنوان چشم‌اندازی روشن در روزها و هفته‌های آینده برشمرد.
نبض کند بورس
علی عصاری: خیر. بازار فاصله بسیاری با روند تعادلی دارد. ۸ روز مثبت شاخص در حالی رقم خورده که تداوم این روند منوط به وضعیت متغیرهای اثرگذار بر بازار است. با توجه به اینکه سیاست گذاری‌های کلان اقتصادی بر اساس کنترل نرخ تورم انجام خواهد شد به نظر می‌رسد این مهم سد راه رشد مداوم شاخص خواهد شد.
بررسی رفتار سیاست گذار طی ماه‌های گذشته و مباحث مرتبط با قیمت‌گذاری برخی کالاها به‌وضوح بر این نکته تاکید می‌کند. شواهد نیز حاکی از آن است تدابیر سیاستگذار در خصوص مهار تورم به نبض کند بازار سهام خواهد انجامید. سناریوی رشد شاخص در شهریور ماه سناریویی غیرمحتمل محسوب می‌شود. بطور سنتی نیز روند بازار سهام در شهریور روندی خنثی و به دور از حرکت در مدار صعودی بود. این عوامل نشانگر آن است بازار از بازگشت به مرحله صعودی فاصله معناداری دارد.
کلید قفل شاخص
حسن رضایی‌پور: خیر. یکی از نکات قابل تامل آن است که رشد اخیر در مقایسه با ریزش ۱۶ اردیبهشت، رشدی ناچیز محسوب می‌شود. با توجه به اینکه بازار با سطح اردیبهشت ماه فاصله بسیاری دارد، برای روند صعودی پایدار نمی‌توان قضاوت کرد. بازار اصلاح زیادی را به خود دیده و آماده ورود سرمایه گذار است اما با بی‌اعتمادی شکل‌گرفته، سرمایه‌گذاران تمایلی به ورود دوباره پول به بازار سهام ندارند.
به نظر می‌رسد سمت تقاضا همچنان در شرایط شک و تردید به سر میبرد. افزون بر آن شاخص کل در وضعیت غیرقابل‌پیش‌بینی قرار دارد. شروع ناامید کننده بورس از تابستان با ورود به شهریور تا حدودی متوقف شده اما بازار از لحاظ وضعیت متغیرهای اثرگذار همچنان با ابهاماتی مواجه است. رفت و برگشت نرخ خوراک منجر به بی‌اعتمادی مجدد سرمایه‌گذاران به بازار سهام شد. به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود بازار سهام با نوسان همراه باشد.
در ماه‌های گذشته و به دلیل رفتار نامشخص از روند قانون‌گذاری‌ها، پیش‌بینی مسیر داد و ستدها برای معامله‌گران به امری سخت تبدیل شده است.چرخه نامعلوم معاملات در حالی وارد مرحله پیچیده‌ای شده که عوامل متعددی را می‌توان نسبت به سرکشی بازار در مقابل محرک‌هایی همچون ارزندگی قیمت و ثبات عملکرد سایر بازارها عنوان کرد.
اگرچه بازار سهام پس از چند ماه رکود در دو هفته اخیر رشد را به خود دید اما سطوح ناچیز ارزش معاملات راه را برای به تعادل نرسیدن بازار و بی‌رغبتی سرمایه گذاران فراهم کرده است. از این‌رو معاملات آتی بازار با اما و اگرهای بسیاری همراه است. مقاومت بازار در راه کانال‌های بالاتر به برخی محرک‌ها گره خورده اما پیشروی قیمت دلار به سمت سقف‌های بی‌سابقه نیز از عامل اصلی باز کردن قفل شاخص در این بازه زمانی است.
۲ عامل تعیین‌کننده
احمد اشتیاقی: خیر. در اینکه بازار به‌تدریج وارد دوره افزایشی شود، شکی وجود ندارد اما ۸ روز مثبت شاخص بورس نمی‌تواند نشانگر تداوم روند صعودی باشد. اگرچه عبور نماگر اصلی بازار از کف کانال ۲.۱ میلیون واحد نشان‌دهنده آن است که کف جدیدی در این سطح ساخته شده و بعید به نظر می‌رسد روند نزولی جدی و اصلاح مجدد قیمت‌ها رخ دهد.
اکنون ارزش معاملات خرد سهام و خریدهای صورت‌گرفته در بازار از قدرت چندانی برخوردار نیست. بر این اساس در شرایط کنونی نمی‌توان به عملکرد مثبت بورس تهران و تداوم شرایط مذکور در آینده خوش‌بین بود. به نظر می‌رسد با ورود به نیمسال دوم و انتشار گزارش عملکرد ۶ ماهه بنگاه‌های بورسی به تدریج تا پایان سال شاهد ورود پول حقیقی به بازار بود.
برخی گمانه‌زنی‌ها نیز از قرار گرفتن شاخص بورس تا پایان سال در محدوده ۲.۷ میلیون واحد حکایت می‌کند اما این موضوع ارتباطی با روند ۸ روز گذشته ندارد. سرعت کنترل نرخ ارز در بازار آزاد نیز از عوامل موثر بر سمت‌وسوی بازار سهام است. با توجه به سیاست‌های کنترلی دولت در راستای مهار تورم، سرعت این مهم بر روند رشد شاخص از اهمیت فراوانی برخوردار است.
یکشنبه نیز قیمت دلار آزاد افزایشی بود. اگر دلار بتواند حتی برای مدت کوتاهی به کانال ۵۰ هزارتومان سرک بکشد، پس از آن با پررنگ شدن خوش‌بینی‌ها امکان حرکت دلار به سمت مقاومت‌های بالاتر نیز وجود دارد. قیمت دلار مهم‌ترین عامل رشد بازار است که وضعیت مشخصی ندارد.
حجم اندک ارزش معاملات
محمدصادق میرزایی: خیر. ارزش معاملات همراه با رشد بازار در محدوده کنونی گویای آن است بازار از روند مثبت پایدار فاصله دارد. اگر شاخص کل افزایشی باشد و ارزش معاملات همگام با شاخص افزایشی نباشد، بین این دو واگرایی مشاهده خواهد شد. یعنی از منظر زمانی بازار نیازمند است تا خود را با روند شاخص همراه کند.
اگر این اتفاق رخ ندهد رشد بازار پایدار نخواهد بود.ارزش معاملات خرد بورس (سهام و حق‌تقدم) در سطوح مورد انتظار نیست. این مهم بر تردیدهای رشد بورس می‌افزاید. روند ۸ روز گذشته شاخص بورس و سبزپوشی آن را می‌توان تا حدود زیادی به حرکت صعودی نرخ دلار در بازار آزاد نسبت داد. این موضوع از اصلاح بازار جلوگیری کرد. از سوی دیگر کاهش ریسک‌های تحمیل‌شده به پتروشیمی‌ها سبب شد تا اهالی بازار از جو منفی حاکم بر بازار فاصله بگیرند.
بازگشت نسبی اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سهام طی روزهای گذشته اگرچه پیام مثبت در جهت ورود پول محسوب می‌شود اما نمی‌تواند محرک جدی در مسیر رشد بورس محسوب شود. از منظر تکنیکال نیز گرچه بازار در محدوده جذابی برای آغاز رشد قرار دارد اما حجم ناچیز ارزش معاملات، سناریوهای مثبت در این زمینه را با تردید همراه می‌کند. همین امر بیانگر آن است در این مقطع بازار آماده رشد جدی نیست.
شرط صعود پایدار
فردین آقابزرگی: بله. روند کنونی بازار سرمایه می‌تواند بیانگر بازگشت بورس به مدار صعودی و رشد پایدار قیمت‌ها باشد. البته این موضوع شروط چند گانه‌ای دارد. محرک‌های رونق در کوتاه‌مدت به برخی مسائل از جمله رفع تحریم‌های اقتصادی و سیاست گذاری‌های اقتصادی در کوتاه‌مدت برمی‌گردد. اگر سیاست گذار مجددا وارد دوره قانون‌گذاری‌های ذینفعانه شود، بازار سهام از مسیر صعودی باز خواهد ماند.
تجربه نشان می‌دهد در مواقعی که بازار به سمت روند صعودی خیز برداشته، برخی سیاست گذاری‌های اقتصادی رشد نماگرها را از مسیری که در پیش گرفته بودند، بازداشته است. برخی قوانین اقتصادی، منفعت سهامداران را مورد هدف قرار می‌دهد. نشانه‌هایی مبتنی بر بازگشت رونق به بورس قابل مشاهده است.
بازار در سطوح ارزنده‌ای قرار دارد و قابل اثبات است. اگر بازار شاهد ثبات در سیاست گذاری‌های انجام‌شده باشد این امر منجر به افزایش ارزندگی سهام خواهد شد. از نگاه بنیادی نیز با سقوط نسبت متوسط قیمت به درآمد به کانال ۷.۸ مرتبه، وضعیت ارزندگی سهام در محدوده‌ای قرار گرفته که فارغ از جذابیت هایی که دارا است، می‌تواند بازدهی معقولی را نصیب خریداران در میان و بلندمدت کند.
اوج بلاتکلیفی
مرتضی کاظم‌پور: احتمالا. بازار روند خنثی گرفته است. به همین دلیل روزهای آینده روزهای سرنوشت‌سازی برای بازار محسوب می‌شود. طی روزهای آینده اگر بازار با افزایش تقاضای سهامی روبرو شود قطعا می‌توان به رشد پایدار خوش‌بین بود. این در حالی است که با تشدید عرضه‌ها روند کنونی نیز متوقف خواهد شد.
به این ترتیب رفتار معامله‌گران متاثر از متغیرهای اثرگذار بیرونی می‌تواند تا حدود زیادی به این پرسش پاسخ دهد. بازار در بلاتکلیفی به سر میبرد که ورود پول حقیقی تعیین‌کننده مسیر آتی بازار است. اگر مسیر ورود پول تحت‌تاثیر متغیرهای اثرگذار مسدود شود امکان از دست رفتن سطح فعلی نیز وجود دارد. بنابراین پیش‌بینی روند بازار بر اساس روزهای گذشته سمت و سوی منطقی ندارد. جریان داد و ستدهای بورسی همراه با استراتژی احتیاط همراه است. به همین منظور هم تعدیلات منفی و مثبت تحت تاثیر عوامل مختلف در روند آتی بازار قابل‌پیش‌بینی است.
سرکشی متغیرها
مهدی افنانی: احتمالا. چرخش سیاست گذار از اعمال قوانین شتاب‌زده سبب بازگشت سرمایه‌گذار به بازار خواهد شد اما این موضوع نیازمند زمان است. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت بازار در کوتاه‌مدت به روند صعودی پایدار گام بردارد. اگر حواشی منفی دست از سر بازار بردارد در کنار ثبات نرخ ارز می‌تواند وضعیت نسبتا متعادلی را برای بازار سهام رقم بزند.
برای میان‌مدت این عوامل نمی‌تواند اثرات چشمگیری بر جای بگذارد. ورود پول در قیمت‌های مناسب به صورت مقطعی انجام خواهد شد. سیاست‌های تیم اقتصادی دولت تا حدود زیادی نقش تعیین‌کننده در این مسیر ایفا می‌کند. ماه‌های گذشته برخی ناهماهنگی‌ها در بخش سیاست گذاران دیده شده که باعث بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران برای ورود بی‌دغدغه به بازار شده است. نرخ بهره، سیاست‌های دستوری در خصوص قیمت‌گذاری کالاها و عرضه خودرو در بورس کالا از جمله عوامل اثرگذاری هستند که مسیر بازار سهام را مشخص می‌کنند.
سناریوی کم‌طرفدار
میلاد نصیری: نمی‌دانم. روند مذکور یادآور اتفاقاتی است که بهمن سال قبل رخ داد. بنابراین بعد از یک روند صعودی ۸ روزه می‌توان انتظار داشت بازار حتی وارد دور اصلاحی شود. بازار وارد چرخه پیچیده‌ای شده اما این موضوع که مسیر اخیر بازار روند است یا نوسان از مسائل قابل بحث است. به همین دلیل به نظر می‌رسد شاخص کل بتواند تا محدوده ۲.۲ میلیون بالا بیاید و بعد از آن متوقف شود.
در چنین شرایطی اگر روند فوق متوقف شود، سرمایه‌گذاران احتمالا تغییراتی را در استراتژی معاملاتی ایجاد خواهند کرد. اگر در این میان اتفاقاتی خارج از بازار رخ دهد نیز می‌تواند در نوع مسیر بازار اثرگذار باشد. بازار سهام در بلاتکلیفی به سر میبرد با این حال انتظار رشد شارپ در کوتاه‌مدت از سناریوهای کم‌طرفدار است.
چشم‌انداز مبهم
ایمان رئیسی: نمی‌دانم. وضعیت بازار سهام از میانه‌های اردیبهشت وارد دور جدیدی از نوسان شد. این در حالی است که به نظر می‌رسید نماگرها بتوانند سطوح بالاتری را لمس کنند. به همین دلیل وضعیت بازار را نمی‌توان به‌درستی پیش‌بینی کرد. بورس تهران نسبت به اخبار اقتصادی و سیاسی معمولا واکنش‌های جدی نشان می‌دهد.
اخبار مرتبط با نرخ خوراک، بازار را از مسیر صعودی بازداشت. به همین دلیل نمی‌توان چشم‌انداز روشنی از آینده معاملات به تصویر کشید. علاوه بر آن بورس تهران در سال‌های اخیر حساسیت بالایی نسبت به نرخ دلار نشان داده است. برخی گمانه‌زنی‌ها نیز رشد دلار را از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر روند صعودی اخیر بازار سهام عنوان می‌کنند. از سوی دیگر زمانی که دلار از جهش قابل‌توجهی در جریان معاملات بازار آزاد ارز برخوردار نباشد، نمی‌توان به تداوم روند صعودی در بازار سهام امیدوار بود.
بنابراین رشدی که چند روز اخیر در جریان معاملات به وقوع پیوست، واکنش سهامداران نسبت به اخبار امیدوارکننده در زمینه نرخ خوراک بود. برخی اخبار پیرامون حذف دلار ۲۸.۵ هزار تومانی نیز اثرات مثبتی بر روند برخی گروه‌ها بویژه پتروپالایشی‌ها خواهد داشت اما گروه‌های دارویی و غذایی اگر افزایش نرخ نگیرند با این اتفاق در جهت مثبت حرکت نخواهند کرد.
داستان واگذاری بلوک‌های خودرویی نیز از مواردی است که می‌تواند منجر به ورود پول به بازار شود. ارزش معاملات نیز با وجود آنکه از رشد برخوردار بوده اما به اندازه‌ای نیست که نوید ورود بورس به چرخه رونق را بدهد. ورود پول‌های پارک‌شده در خارج از بازار اتفاق مثبتی بود که در سال ۹۹ رخ داد و بعید است در این شرایط وارد بازار سهام شود.
نقش متغیرهای اثرگذار
محمد خبری‌زاد: خیر. تنها مثبت بودن شاخص دلیلی بر تغییر روند بازار سرمایه نیست و باید به گزینه های دیگری از جمله ارزش معاملات روزانه، میزان تغییر مالکیت، میزان ورود پول حقیقی‌ها و میزان افزایش اعتبارگیری مشتریان نزد کارگزاری‌ها نیز توجه کرد. وضعیت ارزش معاملات و ورود پول حقیقی در سه روز ابتدایی مناسب بود و این برای بازار امیدی به تغییر روند ایجاد کرد.
علاوه بر این در روزهای ابتدایی رشد یعنی پنجم و ششم شهریور، حدودا روزانه ۵۰۰ میلیارد تومان ورود پول صورت گرفت اما از ۶ شهریور به بعد ارزش معاملات رو به افول رفت و پول از بازار خارج شد. در این مدت ۱.۲ هزار میلیارد تومان ورود پول رخ داد و ۹۰۰ میلیارد تومان خارج شد. این دو گزینه نتیجه‌گیری برای تغیرر روند را سخت کرده اما با توجه به اخبار مثبتی که به بازار مخابره شده، رشد قیمت‌های جهانی و نوع معاملات روزهای اخیر بازار کف جدیدی ساخته است.
ناحیه مقاومتی
امیررضا اعلاباف: احتمالا. با بررسی نموداری هم در سطح شاخص کل و هم‌وزن خواهیم دید خط روند نزولی میان‌مدتی که در سه‌ماهه گذشته تشکیل شده بود با شکست مواجه شده و نمودار از این کانال نزولی میان‌مدت خارج شده است. ممکن است این شکست خط روند نزولی صرفا تغییر شیب نزولی بازار باشد و بازار در ادامه وارد روند ساید شود.
با توجه به مولفه‌های بنیادی کف بنیادی بازار حفظ شده و انتظار ریسک افت قیمت زیادی وجود ندارد. ریسک بازار در سطح مناسبی قرار گرفته و قیمت‌ها از لحاظ بنیادی خصوصا در برخی از صنایع و شرکت‌ها بسیار جذاب است. مهم‌ترین محرک بازار یعنی تورم که یکی از مولفه‌های آن نرخ ارز است، فعلا روند باثباتی دارد و از این جهت تشکیل یک روند صعودی شارپ فعلا محتمل نیست.
باید مهم‌ترین خصوصیت روند صعودی یعنی تشکیل کف‌هایی بالاتر از کف‌های قبلی رعایت شود و این را به‌وضوح روی نمودار شاهد بود تا به‌قطعیت گفت بازار از این روند خارج شده است. نقطه فعلی بازار یک ناحیه مقاومتی خصوصا در شاخص هم‌وزن است. اگر از این ناحیه عبور شود معاملات بهتر دنبال خواهد شد. بطور کلی در بازه کوتاه و میان‌مدت می‌توان به بازار خوش‌بین بود و روند بازار احتمالا صعودی خواهد بود.
صعود موقتی
ابراهیم سماوی: خیر. در ۸ روز معاملاتی اخیر حدود ۷ روز کندل‌ها مثبت بود. طول کندل‌ها در خروج از روند بسیار مهم است اما در سه کندل آخر طول مثبتی مشاهده نمی‌شود. علاوه بر کندل‌ها، موضوعی که باید در تکانه‌های قیمتی در نظر گرفت، ارزش معاملات است که مجددا یکشنبه کمتر از ۱۰هزار میلیارد تومان بود.
تا زمانی که میانگین بالای این عدد تثبیت نشود انتظار فرار از رکود و خروج از وضعیت سابق وجود ندارد. علاوه بر این تعداد نمادهای منفی یکشنبه نسبت به مثبت‌ها بیشتر و خروج پول حقیقی به میزان ۱۲۵ میلیارد تومان بود. از طرفی اخباری که برای بنیاد بازار تکان‌دهنده باشد نیز هنوز مخابره نشده است. بنابراین نمی‌توان گفت مثبت‌های روزهای اخیر نشان‌دهنده روند جدید است.
برگشت از ناحیه مهم
مهدی رضایتی: احتمالا. کندل‌های صعودی در روزهای اخیر به همراه افزایش حجم و ارزش معاملات در بازار، نشان‌دهنده شروع یک روند صعودی است.این موضوع توسط سایر ابزارهای تکنیکالی نیز تایید می‌شود اما احتمالا یک اصلاح در ادامه مسیر وجود داشته باشد و تا عبور از سطح ۲.۲ میلیون شاخص این احتمال وجود دارد. همچنین سطح ۱.۹ میلیون شاخص کل نیز حمایت بسیاری مهمی است که بارها حمایت و برگشت از این ناحیه مشاهده شده است.
رقابت متغیرهای مبهم
علیرضا فرشید: احتمالا. وضعیت بازار سهام منوط به برخی متغیرها است. ابهام در برخی از سیاست گذاری‌ها سبب شده سرمایه‌گذاران چشم‌انداز مثبتی در خصوص روند این بازار نداشته باشند. همین امر سبب شده روند مثبت نماگرها با اما و اگرهای فراوان همراه باشد. اگر در روزهای آینده بازار با اخبار مثبتی روبرو شود بدون شک وارد چرخه صعودی خواهد شد. برخی اخبار در مورد وضعیت عرضه خودرو در این زمینه بسیار اثرگذار است. رفع کامل ابهامات حول محور نرخ خوراک و شفافیت در مورد نرخ بهره تا حدود زیادی تعیین‌کننده مسیر بازار سهام است. اگر این اتفاقات رخ ندهد به‌زودی جلوی هیجانات منفی سد خواهد شد.
منبع: بیداربورس
