خرید و فروش مسکن راکد شد؟ / هزارتوی عرضه و تقاضای مسکن در ایران

با شروع فصل معاملات و با توجه به چشم‌انداز افزایشی قیمت‌ها در بازار برخی معتقدند تقاضا، به‌ویژه تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن به‌وجود آمده است. برخی دیگر نیز امتناع صاحبان املاک را با سودای افزایش سرمایه خود دلیلی برای رکود در این بازار می‌دانند. اما وضعیت کنونی بازار مسکن چگونه است و چه عواملی می‌تواند جهت این بازار را تعیین کند؟

تورم و گرانی، امسال بازار مسکن را به‌گونه‌ای مخرب، تحت تاثیر قرار داده است. اکنون به همان‌ اندازه که دیگر ساخت و ساز برای انبوه‌سازان سودی ندارد، برای مردم نیز دیگر توانی برای خرید مسکن نمانده است.

با شروع فصل معاملات، برخی معتقدند خرید و فروش‌ها تحت تاثیر تقاضای سرمایه‌ای در بازار جریان پیدا کرده است و برخی دیگر نیز به رکود در این بازار مولد اعتقاد دارند.

رکود در بازار مسکن

محمود اولاد، کارشناس اقتصاد مسکن در این خصوص می‌گوید: اگر منظور از رکود، رکود در ساخت و ساز است، بله این مورد اکنون وجود دارد؛ اما اگر بحث خرید و فروش است با تولید فرق می‌کند و معاملات بیشتر، به معنای تغییر مالکیت است.

او ادامه داد: البته در اثر رکود چند ساله در ساخت و ساز، حجم معاملات نیز نسبت به سال‌های گذشته کاهش پیدا کرده است.

محدودیت عرضه زمین

این کارشناس اقتصاد مسکن در مورد محدودیت در عرضه زمین نیز بیان کرد: اکنون در بازار مسکن از سویی محدودیت عرضه زمین و مسکن داریم و از سوی دیگر تقاضای انباشته وجود دارد؛ هرچند اگر به صورت بلندمدت بررسی کنیم، این تقاضای انباشته تبدیل به تقاضای موثر نمی‌شود و در صورتی‌که وضعیت مردم ارتقا یابد و رشد اقتصادی اتفاق بیفتد امکان دارد تقاضا بیشتر تحریک و افزایش قیمت‌ها شدیدتر شود.

او ادامه داد: با این حال افزایش قیمت را حداقل در حد اینکه قدرت خرید ساختمان‌های موجود حفظ شود خواهیم داشت شاید هم بیشتر، یعنی تا حدی از تورم متداول بیشتر.

عوامل موثر بر بازار مسکن

اولاد در خصوص عوامل موثر کنونی بر بازار مسکن گفت: از جمله مهمترین عوامل تاثیرگذار بر بازار مسکن را می‌توان رشد محدود اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم دانست. به نظر من این وضعیت خطرناک شده است.

او در این باره توضیح داد: خطر کاهش قدرت خرید مردم از این جهت است که اگر مقداری قدرت خرید افزایش یابد و شرایط بهبود پیدا کند، تقاضا را بالا می‌برد، ولی عرضه افزایش پیدا نمی‌کند و رشد قیمت‌های انفجاری را ایجاد خواهد.

این کارشناس اقتصاد مسکن همچنین بیان کرد: متاسفانه ما سال‌های طلایی را از دست داده و به جایی رسیده‌ایم که ممکن است بحران‌های این‌چنینی اتفاق بیفتد.

بحران شهرسازی، مانعی دیگر برای بازار مسکن

اولاد همچنین در مورد بحران شهرسازی در کشور توضیح داد: بحرانی هم در بخش شهرسازی وجود دارد که عملا محدودیت عرضه زمین را به وجود می‌آورد. برخلاف تصوری که گفته می‌شود زمین زیاد است، زمین وجود ندارد و هر کس برای ساخت و ساز مراجعه کند، هم هزینه‌های آماده‌سازی زیادی دارد و هم برای برق، آب و زیرساخت آن مشکل وجود دارد.

او ادامه داد: زیرساخت‌ها به‌شدت مشکل پیدا کرده است و الان در تامین آب، برق و گاز برای واحدهای موجود هم موانعی وجود دارد؛ خانه‌های جدید که جای خود را دارند.

این کارشناس اقتصاد مسکن بیان کرد: همه موارد گفته‌شده، به این معنی است که سمت عرضه با مشکل مواجه و سمت تقاضا هم افزایشی است؛ ولی اکنون به دلیل قدرت خرید مردم سرکوب شده است. اگر در این سرکوب بهبود ایجاد شود، وضعیت به سمت وخیم‌تری نیز می‌رود.

کارشناسان معتقدند باز کردن گره بازار مسکن تنها در خود این عرصه نهفته نیست. مادامی که مشکلات اقتصاد کلان و تورم ادامه‌دار باشد، صعود قیمت‌ها در بازار مسکن هم ادامه خواهد داشت.

حتی در صورت بهبود وضعیت موجود، کنترل تورم و ثبات قیمت دلار، همچنان زمان زیادی برای ترمیم زخم‌هایی نیاز است که در این چند ساله بر پیکر بازار مسکن در ایران زده شده است.

منبع: تجارت نیوز