سوال مهمی که ذهن سهامداران و اهالی بازار سرمایه را به خود مشغول کرده، این است که آیا رشد‌های مقطعی بورس برای جبران عقب‌ماندگی این بازار نسبت به بازارهای موازی همچون ملک، ارز و بازار خودرو کافی بوده است؟
بازار سهام پس از ریزش سال ۹۹، به صورت مقطعی در قالب روند رنج بزرگتر، موج‌هایی از صعود را تجربه کرد. محسوس‌ترین موج صعودی از آبان‌ماه سال گذشته آغاز شد که طی آن شاخص کل موفق شد از سقف قبلی خود عبور کند.
عبور شاخص کل بورس از سقف قبلی خود نیز جای بحث دارد. یکی از مخاطبان تجارت‌نیوز ارزش بازار های‌وب را در دو مقطع پیک سال ۹۹ و ارتفاع فعلی شاخص کل مقایسه کرده است. ارزش بازار شرکت های‌وب در تابستان ۹۹ زمانی که شاخص کل تا ارتفاع دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی پیش رفته بود، بالغ بر ۱۷ هزار میلیارد برآورد می‌شد. در حال حاضر، شاخص کل در ارتفاع مشابه قرار دارد اما ارزش بازار این شرکت هفت هزار و ۲۹۶ میلیارد تومان است! این در حالی است که سودآوری شرکت، ۵۰۰ درصد رشد را تجربه کرده است. با وجود اینکه قیمت برخی سهام در سال ۹۹ حباب‌گونه رشد کرده بودند اما کارشناسان اذعان دارند، این حباب به اندازه‌ای که بازار دچار ریزش شد، نبود.
اینگونه قیاس‌ها ظن دستکاری و شاخص‌سازی را نیز بالا برده که خود از اعتماد اهالی بازار سرمایه می‌کاهد. اعتمادی که سرمایه اصلی بازار سهام به شمار می‌آیند.
سهامداران به امید جبران عقب‌ماندگی ارزش بازار سهام، با شروع رشدها دست به خرید سهام می‌زنند اما عمر روند‌های صعودی بسیار محدودتر از آن است که بازار را به ارزش ذاتی خود برساند. آخرین بار نیز بازار سهام پس از اصلاح بیش از ۱۰۰ روزه خود از تاریخ ۱۷ اردیبهشت‌ماه، سرانجام در شهریورماه با اصلاح مصوبه نرخ خوراک، فرموله شدن و ثبات آن تا پایان برنامه هفتم توسعه در کنار اخبار تغییر نرخ تسعیر ارز در محاسبه قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا، جان تازه‌ای گرفت.
شاخص کل تحت تاثیر سنتیمنت مثبت پمپاژ این اخبار، موفق شد صعود ۲۱۷ هزار واحدی را ثبت کند. شاخص توانست ظرف دو هفته ۱۱ درصد رشد کند و تا کانال دو میلیون و ۱۵۵ هزار واحدی رشد کند.
با این حال عمر این رالی صعودی نیز به همین دو هفته محدود بود و پس از آن نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در فاز رکود سنگینی فرو رفت. به طوری که ارزش و حجم معاملات به‌عنوان دو شاخص ارزیابی جریان دادوستد‌ها در سطح سه هزار میلیارد تومانی قرار گرفت. اما علت از دست رفتن فرکانس صعودی بازار چه بود؟
نگاهی به بازارهای موازی شاید پاسخی به این سوال دهد. جایی که در سایر دارایی‌ها نظیر دلار که درایور اصلی بازار به شمار می‌آیند، سکون حاکم شده است. طی سه ماه گذشته، دلار سه بار به سطح ۵۰ هزار تومانی نفوذ کرد اما در نگه داشتن این سطح روانی مهم ناکام بود. رخوت در معاملات بازارهای دیگر نیز به وضوح قابل مشاهده است و کارشناسان کاهش انتظارات تورمی به واسطه سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی را عامل حاکم شدن رکود در بازار می‌دانند.
پیش بینی بورس چهارشنبه
۱. معاملات آتی نفت، روز سه‌شنبه به حدود ۹۰ دلار در هر بشکه کاهش یافت. از سویی با تقویت شاخص دلار و تضعیف کامودیتی‌ها، شانس‌ها برای روند مثبت معاملاتی در آخرین روز هفته کاهش می‌یابد.
با این حال نباید از کاهش چشمگیر شتاب خروج سرمایه غافل شد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان بورس دوشنبه، خبر از خروج ۲۷ میلیارد تومانی پول از سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی می‌دهد. این میزان نسبت به روز یکشنبه (بدون احتساب ورود سرمایه از طریق پذیره‌نویسی سهام شگستر) کاهش چشمگیری را تجربه کرد.
در دیگر سوی جهان، متیو میلر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا بیان کرد: ایران تا بازگشت مجدد به برجام راه طولانی را در پیش دارد. در حال حاضر فنر بازار با سیاست‌های کنترلی جدیدی که از طریق سرکوب قیمت‌ها در پیش گرفته شده است، در حال جمع شدن است. اجرای این سیاست‌ها منوط به پیشرفت مذاکرات و باز بودن دست دولت از لحاظ منابع ارزی است.
کارشناسان معتقدند در صورتی که اتفاق غیرمنتظره‌ای در رابطه با آمادگی دولت برای اجرای این دست سیاست‌ها، رخ دهد، باید منتظر آزادشدن فنر بازارها و آغاز جهش ارزی و به تبع آن بورس تهران و دیگر بازارها بود.
۲. پیش بینی می‌شود که بورس چهارشنبه نیز مسیری متعادل و منفی داشته باشد که در صورت انتشار گزارش‌های ماهانه و ۶ ماهه، مسیر می‌تواند برای شرکت‌هایی که شرایط مناسبی را مخابره کرده‌اند، تغییر کند.
