سناریوهای پیش روی بورس تا آخر سال/راه بورس از برجام جدا می شود
برجام حتی اگر حاصل شود تا چه میزان روی بازار سهام ایران اثرگذار است؟ یادداشت محمد آرام بنیار، کارشناس بازار سرمایه را در این ارتباط بخوانید.
حداکثر نوسان مثبت یا منفی احیا و یا به نتیجه نرسیدن توافق برجام مثبت و منفی ۱۰ درصد است یعنی اینکه اگر توافقی حاصل شود شاید بتواند اثر مثبت ۱۰ درصدی بگذارد و درغیراین‌صورت شاید حدود ۱۰ درصد تأثیر منفی داشته باشد. در این میان مسئله‌ای که اهمیت دارد این است که در بازار ارز بتوانیم درآمد ارزی بیشتری داشته باشیم و از طرفی محصولات واردات را کنترل کنیم تا حداقل واردات صورت بگیرد که باعث می‌شود تراز ارزی مثبت حاصل و نرخ ارز با ثبات بیشتری مواجه شود همچنین عملا درنهایت شاهد ثبات نرخ برابری ریال و ارزهای خارجی خواهیم بود.
در حال حاضر عمده محصولات صادراتی در کشور انجام می‌شود البته امکان دارد هزینه‌های جزیی هم داشته باشند اما آن هزینه‌ها که به طور مثال شاید کمتر از یک درصد باشند چندان اثر خاصی ندارند یعنی درصورتی که شفاف شود عمدتا نمی‌تواند چندین درصد تأثیر داشته باشد.
بنابراین در شرایط فعلی موضوعی که مهم است اینکه بتوانیم در شرکت‌های بزرگ طرح‌های توسعه‌ای بسیاری اجرا و امکان فروش و صادرات بیشتری برای آنها ایجاد کنیم، چون اگر بتوانیم در کشور طرح توسعه زیاد اجرا و به تبع آن با افزایش فروش و صادرات مواجه شویم می‌توان افق مثبت‌تری نسبت به آینده بازار ارز متصور بود ضمن آنکه اجرای طرح‌های توسعه‌ای و بیشتر شدن امکان فروش و صادرات شرکت‌ها ۱۰۰ درصد از مسائل تحریم‌ها و توافق برجام متأثر نیست چون در روال عادی هم این نوع فعالیت‌ها و یا چنین هزینه‌هایی انجام می‌شود.
درمجموع پیشنهاد مشخص این است که شرکت‌ها بدون اینکه زمان خود را برای تحقق توافق برجام یا به نتیجه نرسیدن این توافق صرف انتظار کنند به عملی کردن طرح‌های توسعه‌ای بپردازند یعنی تنوع سازی در فروش، تنوع سازی در صادرات از منظر کالا و مقاصد صادراتی ایجاد کنند که نتیجه آن در فرآیند اقتصاد کلان ارز مثبت است و درنهایت اثرات مطلوبی هم بر کشور می‌گذارد.
در این دیدگاه که اگر توافقی حاصل شود چه سناریوهایی می‌تواند مقابل نرخ ارز باشد باید به این نکته توجه کرد درصورتی که توافق برجام محقق شود بدترین حالت این است که جریان واردات به قدری گشاده باز شود که حجم واردات از صادرات پیشی بگیرد بنابراین حتی اگر برجام به نتیجه برسد و توافق حاصل شود باید به درستی سیاست‌گذاری و صادرات را زیاد کنیم چون درغیراین‌صورت اگر واردات به جای صادرات افزایش پیدا کند اثرات سو و منفی بر بازار ارز می‌گذارد و همچنین این بازار را به سمت بالا سوق می‌دهد درنتیحه ازجمله مسائل مهم؛ اقتصاد داخل، سیاست‌گذاری داخلی، سیاست‌های افزایش محصول، تنوع سازی محصول و تنوع سازی مقاصد صادراتی شرکت‌هاست که با درآمد ارزی بیشتر و بازار ارز باثبات‌تری همراه است.
ضمن آنکه کسری بودجه موضوعی است که از مدت‌ها قبل تاکنون وجود داشته بنابراین اینکه توافقی انجام شود بر کاهش کسری بودجه اثری ندارد بلکه باید برای رفع آن دولت و شرکت‌های دولتی درآمد بیشتری داشته باشند و درغیراین‌صورت اگر نتوانند هزینه‌ها را پوشش دهند همچنان در کشور کسری بودجه شکل می‌گیرد درنتیجه این موضوع در کوتاه مدت متأثر از بحث تحریم نخواهد بود. همچنین باید توجه داشت تحریمی که بیش از ۱۰ سال طول کشیده تاکنون تمام تأثیرات خود را اعمال کرده است، اگر شش ماه یا حتی یک‌سال طول می‌کشید رفع یا عدم رفع آن شرط بود ولی این موضوع از قبل خود را با شرایط فعلی تطبیق داده است.
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۶۶
