دومین ریزش سنگین بورس ۱۴۰۱

با آغاز فصل پاییز بورس بار دیگر شاهد ریزش شدیدی بود و شروع فصل پاییز برای بورس تهران خوش یمن نبود و سهامداران امروز در اولین روز کاری نیمه دوم سال ۱۴۰۱، شرایط بسیار سختی را در بازار پشت سر گذاشتند. بازار سرخ‌رنگی که در نهایت بیش از ۹۰ درصد سهام را با کاهش قیمت همراه کرد. نماگرهای اصلی بازار نیز طی روز جاری در مقدار کاهش روزانه رکوردشکنی کردند و شاخص هم‌وزن با ثبت یک افت ۲ درصدی، بیشترین کاهش خود را در طول بیش از ۵ ماه گذشته به ثبت رساند.

آخرین بار در بیست و سوم فروردین ماه بود که شاخص کل بورس بیش از این مقدار ریزش را تجربه کرده بود. به ین ترتیب دومین ریزش سنگین دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای در سال جاری رقم خورد. حالا شاخص کبه کمترین سطح از ۱۵ اسفندماه رسیده است. شاخص هم‌وزن نیز در سمت دیگر معاملات سخت‌تری را رقم زد و این نماگر نیز ۲.۳۲ درصد از ارتفاع خود را از دست داد که نظیری برای این مقدار افت از ۲۸ دی ماه ۱۴۰۰ نمی‌توان یافت. این تمام ماجرا نبود. حقیقی‌ها در دادوستدهای روز جاری خالص فروش ۶۳۸ میلیارد تومانی را رقم زدند که از ۲۰ تیرماه سابقه نداشت. همچنین نسبت رقم خروج پول به ارزش معاملات سهام به ۲۴ درصد رسید. تنها یک روز یعنی ۳ مردادماه این نسبت کمی بالاتر از این مقدار بود.

سهامداران خرد در دادوستدهای روز شنبه خالص فروش ۶۳۸ میلیارد تومانی را رقم زدند که از ۲۰ تیرماه سابقه نداشت

تداوم ابهامات گذشته در کار سخت شدن شرایط برای بازار کامودیتی‌ها همچنان بزرگترین آسیب را به سهامداران بورس تهران می‌زند. در کنار این موضوع اما برخی از کارشناسان اعتقاد داشتند که با شروع فصل پاییز و انتشار صورت‌های مالی ۶ ماهه، می‌توان انتظار داشت در صورت به سرانجام رسیدن برخی عدم قطعیت‌ها، موجی از تقاضای جدید در بازار سهام ایجاد شود؛ البته شاید هنوز برای قضاوت زود باشد. اما چه شد که بورس امروز ریزشی با این قدرت را تجربه کرد و آیا این موضوع ادامه‌دار خواهد بود؟

برجامی‌ها بار دیگر ناامید شدند

اگر به چند ماه اخیر بورس تهران نگاهی بیاندازیم، گویی نوسانات آن رابطه مستقیمی با امید برجامی‌ فعالان بازار دارد. تقریبا می‌توان با قطعیت گفت که در دو ماه اخیر هر زمان صعودی در بازار شکل گرفته است، به واسطه خبرهای برجامی بود که پس از مدت کوتاهی جای خود را به ناامیدی داد و شاخص‌ها نیز عقب نشستند.

پس صعود خوبی که بازار سهام در هنگام شروع غیرمنتظره دور جدید مذاکرات هسته‌ای آغاز کرد و با افزایش امیدواری‌ها نیز ادامه یافت، سبب شد تا وزن زیادی از چشم‌انداز بورس تهران به این موضوع گره بخورد. از این رو هنوز مدتی است که فعالان بازار صعود یا نزول خود را در گرو خبرهای برجامی می‌بیند.

اواخر هفته گذشته نیز با سفر رئیس جمهور به نیویورک برای حضور در نشست مجمع سالانه سازمان ملل و همراهی علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد کشور در حوزه مذاکرات هسته‌ای، کمی از امیدهای از دست رفته بازگشت اما بار دیگر با برگشت بی‌حاصل از سازمان ملل، این بورسی‌ها بودند که سفره برجامی خود را خالی می‌دیدند. همین موضوع تا حد زیادی به ریزش‌ سنگین بورس امروز دامن زد تا بار دیگر اهمیت توافق هسته‌ای برای اقتصاد و بازار سهام به عنوان نماگر کاملی از آن را گوشزد کند.

قربانیان مبارزه با تورم

هرچقدر که عوامل متعددی در ریزش این روزهای بازار سرمایه دست داشته باشند، نمی‌توان از تاثیر بالای ریزش بازارهای جهانی چشم‌پوشی کرد. بازاری که طی دو سال گذشته بارها بورس تهران را از ریزش‌های بیشتر نجات داده بود، اکنون خود در گرداب سختی فرورفته است. روند قیمت کامودیتی‌ها طی چند ماه اخیر به خوبی نشان می‌دهد که سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی دنیا با قدرت تمام درحال انجام است و هیچ ملاحظه‌ای به غیر از کنترل تورم ندارد.

روز چهارشنبه فدرال رزرو در پنجمین اقدام خود برای مبارزه با اژدهای تورم، نرخ بهره را ۰.۷۵ درصد افزایش داد و این نرخ را به عدد ۳.۲۵ درصد رساند تا بار دیگر پس از گذشت بیش از ۱۴ سال آمریکایی‌ها شاهد نرخ بهره بالای ۳ درصدی باشند. در سمت دیگری از دنیا، انگلیس نیز برای هفتمین بار به افزایش نرخ بهره ادامه داد و با یک رشد ۰.۵ درصدی آن را به ۲.۵ درصد رساند؛ این عدد نیز از ابتدای ۲۰۰۸ تکرار نشده بود. تمامی این موارد نشان می‌دهد که هدف سیاستگذاران فعلا کنترل قیمت‌هاست و هرچیزی را برای رسیدن به این موضوع قربانی خواهند کرد.

این موضوع در کنار مواردی همچون صحبت از احتمال افزایش نرخ بیکاری، صعود نرخ اوراق قرضه آمریکا به سقف ۱۵ ساله، وضعیت نامساعد شاخص‌های PMI و… نشان می‌دهد که احتمالا جهان باید در انتظار یک دوره رکودی باشد. تمامی این موارد باعث می‌شود که فشار سنگینی بر کامودیتی‌ها ایجاد شود، همانطور که طی دو روز اخیر دیده شد. به هرحال نفت ۸۶ دلاری، مس ۷۴۵۰ دلاری، روی ۳هزار دلاری و… چیزی نیست که بورس تهران به آن دل بسته بود.

بورس تهران در انتظار معجزه کدال؟

شاید در میان هیاهوی این حجم از ابهام و ناملایمتی که فضای بورس تهران را فراگرفته است، انتشار صورت‌های مالی ۶ ماهه بتواند اندک امیدی برای توقف ریزش‌ها و بازگشت به مدار مثبت باشد. گزارش‌های شهریورماه و نیمه نخست سال ۱۴۰۱ شرکت‌ها به مرور از اواخر هفته گذشته در حال انتشار بر سامانه کدال است و از امروز به مرور با قدرت بیشتری درحال انجام است.

اگرچه برخی تحلیل‌ها همچون آخرین گزارش اجماع تحلیلگران، برای بسیاری از شرکت‌ها سودآوری ضعیف‌تری را در فصل تابستان نسبت به بهار پیش‌بینی کرده‌اند اما برخی از آن‌ها نیز پتانسیل سودآوری‌های خوبی را در خود دارند و فارغ از این موضوع، انتشار این گزارش‌ها و مشخص شدن وضعیت شرکت‌ها می‌تواند تا حدی به رفع برخی ابهامات منجر شود و شرایط را برای بهبود معاملات طی روزهای آینده مهیا کند. حال باید دید که قدرت کدام سمت می‌تواند جهت روزهای پیش رو را مشخص کند.

منبع: فردای اقتصاد