حقوق مصرف کننده؟

بنابر منشور حمایت از حقوق مصرف کننده، ۱۵ مورد از وظایف عرضه‌کنندگان کالا و خدمات صنفی در برابر مصرف کننده مشخص شده است.

اتاق اصناف ایران به مناسبت روز اصناف (اول تیر) و دهه تولید و تجارت (اول تا دهم تیر) از سامانه هوشمند مدیریت بازرسی و نظارت اصناف ایران» (مبنا) و منشور حمایت از حقوق مصرف کننده رونمایی کرد.

سامانه مبنا با اهداف “هوشمندسازی فرآیندهای نظارتی بر بازار”، “رسیدگی فوری به شکایات”، “امکان تولید آمار و تحلیل‌های هوشمند و پیش بینی وضعیت بازار”، “افزایش سرعت و دقت در عملکرد بازرسان”، “کاهش هزینه‌ها” و “تبادل الکترونیکی داده‌ها با سایر سازمان‌های صنفی و نظارتی کشور” راه اندازی شده است.

اما در منشور حمایت از حقوق مصرف کننده نیز بر ۱۵ مورد از وظایف عرضه کنندگان کالا و خدمات صنفی نسبت به مصرف کنندگان تاکید شده است. بر این اساس عرضه کنندگان کالاها و خدمات صنفی مکلفند اطلاعات کلی و اساسی در خصوص مواردی نظیر جنس، رنگ، وزن، نوع، تاریخ تولید، تاریخ انقضاء و ویژگی‌های مهم دیگر (به تناسب نوع کالا با ارائه خدمات) را به منظور انتخاب آزادانه و آگاهانه کالا یا خدمت دریافتی، به مصرف کنندگان ارائه کنند.

همچنین درصورت وجود خطرات احتمالی در خرید و مصرف کالا یا خدماتی که قصد عرضه آن را دارند، عرضه کننده باید اطلاعات کافی در این خصوص را به مصرف کنندگان ارائه دهد.

در همین راستا در این منشور تاکید شده در صورتی که مصرف کننده قصد تهیه کالا یا خدمتی جهت استفاده در موردی خاص را دارد، باید مشاوره فنی لازم مبنی بر میزان انطباق کالا یا خدمت ارائه شده با خواست او ارائه شود. از طرف دیگر در صورتی که استفاده از کالای خاصی، نیاز به ارائه اطلاعاتی از سوی عرضه کننده دارد، او باید روش استفاده از آن کالا را به نحوی که بتواند از سوی مصرف کننده مورد استفاده قرار گیرد، در اختیار وی قرار دهد.

شرط استرداد کالا

همچنین در صورتی که کالا یا خدمتی با شرط وجود وصف یا میزان خاصی عرضه شده و در عمل این شرط محقق نمی‌شود و یا زمانی که کالای فروخته شده معیوب بوده و مصرف کننده در زمان خرید کالا از وجود آن عیب اطلاعی نداشته، عرضه کننده باید با درخواست مصرف کننده نسبت به تعویض کالا یا استرداد وجوه دریافتی اقدام کند. در مواردی که استفاده از کالای معیوب منجر به ورود خسارت به مصرف کننده شود نیز باید خسارت وی جبران شود.

اما در مواردی که کالای عرضه شده مشمول استاندارد اجباری است، عرضه کننده ضرورتا باید کالاهای دارای نشان استاندارد را از واسطه های فروش خریداری کرده و به مصرف کنندگان ارائه کنند. در مواردی هم که کالا یا خدماتی مشمول ارائه ضمانت، گارانتی یا خدمات پس از فروش است، باید اسناد مربوطه در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد و نسبت به ارائه خدمات مورد تعهد در زمان و به کیفیت تعهد شده، اقدام شود.

در ادامه منشور حمایت از حقوق مصرف کننده تاکید شده که عرضه کنندگان باید قیمت کالا و خدمات ارائه شده را طوری تعیین کنند که با ضوابط قیمت گذاری مصوب مراجع ذیربط هماهنگ باشد.

عرضه کنندگان کالا و خدمات صنفی باید کالاها و خدمات عرضه شده را بدون اجبار و تحمیل خرید یا استفاده از کالا یا خدمت دیگری به مصرف کنندگان ارائه دهند. همچنین، از تحمیل هرگونه شروط غیرعادلانه و غیرمنصفانه به مصرف کنندگان خودداری کنند.

عرضه کنندگان باید پیش از فروش، قیمت کالا و خدمات را به صورت شفاف و از طریق درج قیمت در معرض دید مصرف کنندگان قرار دهند و حتما در قبال فروش کالاها و خدمات به مصرف کننده صورتحساب ارائه کنند (به استثناء مواردی که از صدور صورتحساب معافند).

فروش کالای ناموجود، ممنوع

همچنین عرضه کنندگان در غیر موارد قرارداد پیش فروش، فقط باید کالاهایی را به فروش برسانند که نزد آن‌ها موجود بوده یا بدون هیچ مانعی در کمترین زمان، امکان تهیه آن جهت ارائه به مصرف کننده را داشته باشند.

عرضه کنندگان کالا و خدمات صنفی باید کالا یا خدمات دریافتی را عاری از هرگونه حق با ادعای شخص ثالث درباره حقوق مادی و یا معنوی مورد معامله به فروش برسانند.

در فروش کالاهای خارجی، نیز عرضه کنندگان باید کالای شناسنامه داره با کیفیت بالا و برخوردار از شفافیت مبادی وارداتی را به مصرف کنندگان ارائه کنند.

منبع: ایسنا