تحلیلی از آینده بورس با تکیه بر آثار برجام، تحریم، دلار و لایحه بودجه

نامدار بهشتی‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‌روی با بیان مطلبی با عنوان “سناریوهای برجامی بورس” گفت: فعلا” احتمال اینکه برجام یا هر نوع توافق منتج به تسهیل فروش نفت و بازگشت منابع حاصل از صادرات نفت، امری تقریبا محقق‌ نشدنی بوده و ناامیدی از برجام باعث شد تا حدودی دلار تحت‌تاثیر قرار گیرد.

با توجه به تشدید تقاضا و تشکیل موجی از خرید مشاهده می‌شود که سطوح حمایتی فعلی دلار در بازار آزاد تقریبا تثبیت ‌شده‌ و به‌نظر می‌رسد بازار در حال کف‌سازی در ارقام فعلی دلار است.

با توجه به لایحه بودجه‌ ‌۱۴۰۲ در بخش مالیات یا درآمدهای عمومی حصول کامل درآمدها با احتمال کمی همراه است. بر این اساس کسری‌بودجه در چنین شرایطی با ارقامی بالاتر از اعداد کنونی برای انتهای سال‌آینده دور از انتظار نیست. حال در صورتی‌که برجام به بن‌بست برسد احتمالا بار دیگر در زمینه فروش نفت مشکلاتی ایجاد خواهد شد. در این حالت باید از مسیر واسطه‌ها یا دلالان نفتی اقدام به عرضه محصولات در بازار شود.

با توجه به اینکه چین وارد مذاکره با روسیه شد احتمالا مانند گذشته خرید نفت از ایران را در دستور کار قرار ندهد. با توجه به این موضوعات تشدید شرایط تورمی در فضای اقتصادی دور از ذهن نیست. در چنین موقعیتی طبعا نرخ فروش برخی از شرکت‌ها افزایش پیدا خواهد کرد و احتمال دارد برخی شرکت‌های صادراتی ارز را با دلار توافقی به‌فروش برسانند که احتمالا موفق به کسب سود قابل‌توجهی شوند.

در مراودات بانکی با عراق، چین و حتی برخی از بانک‌های هند مشکلاتی ایجاد شده‌ و با توجه به تحریم ۱۷ بانک عراق به‌نظر می‌رسد شرایط ایران در منطقه سخت خواهد بود. البته در برخی مواقع که شرایط به این صورت پیش‌می‌رود ممکن است پیشنهادهای توسعه‌ای از سایر شرکا دریافت شود. به‌عنوان مثال روسیه که درگیر تحریم بوده و به‌نوعی دچار انزوا شده‌ می‌تواند با ایران وارد تعاملات جدی‌تری شود.

با در نظر گرفتن اینکه تحریم آمریکا و اروپا می‌تواند مانع از فروش محصولات روسیه در بازارهای جهانی شود، حال ایران می‌تواند با ایجاد فضا بازاری مصرفی برای محصولات روسیه را فراهم کند. از طرفی واردات محصولات و مواردی که روسیه از طریق سایر کشورها در گذشته انجام می‌داد در موقعیت کنونی می‌تواند از طریق ایران صورت پذیرد. آن‌طور که به‌نظر می‌رسد طرفین مذاکرات عملا به‌دنبال احیای برجام نیستند.

هرچه انتخابات آمریکا نزدیک می شود، احتمالا تصمیمات می‌تواند با تعدیلاتی در زمینه بین‌الملل همراه شود. تشدید روند فرسایشی احیای برجام باعث شده‌ طرف ایرانی رغبتی برای بازگشت به میز مذاکرات نداشته باشد و مضاف بر اینکه اکنون به طرق‌ دیگری درآمدهای ارزی تامین می‌شوند. هرچند ابهامات متعددی در بازار وجود دارد اما مدتی است ارزش معاملات مقداری افزایشی شده و در ارقامی در محدوده ۶ تا ۷ هزارمیلیارد تومان در حال نوسان است.

در این صورت بازار سرمایه مقداری با اقبال از سوی سرمایه‌گذاران خرد مواجه و اخبار منفی باعث تغییر سمت و سوی معاملاتی سرمایه‌گذاران سهامی می‌شود. در چنین موقعیتی حرکت به سمت بازارهای موازی نظیر دلار، طلا و غیره از جمله اهداف نقدینگی خواهد بود. به‌طور کلی پیچیده‌ شدن شرایط به نفع بازار سرمایه نیست.

اگرچه پیش‌بینی می‌شود در صورت افزایش دلار منجر به رشد نرخ‌های توافقی و نیما شود و به‌عبارتی نرخ فروش شرکت‌ها نیز بالاتر از سطوح فعلی قرار گیرد اما نباید فراموش کرد حقوق و دستمزدها، هزینه‌های ثابت، نرخ حامل‌های انرژی و غیره نیز رشد خواهد کرد.

بنابراین نمی‌توان امید داشت تشدید تحریم بتواند وضعیت بازار سرمایه را بهبود بخشد و در صورتی‌که شرایط تورمی سخت‌تر از گذشته شود و مردم به سمت سایر دارایی‌های دیگر به غیراز ریال حرکت کنند. در این شرایط با درنظر گرفتن نرخ دلار ممکن است سرمایه‌گذاران روی به خرید ارز آورند.

تجربه نشان داده‌ بازارها با وقفه زمانی با یکدیگر منطبق می‌شوند و در عین‌حال گذشته‌نگر بازار سرمایه نشان می‌دهد بیش از ۷۰‌ درصد مواقع، بورس توانسته از سایر بازارها پیشی گیرد. از سال ‌۷۰ تاکنون نیز ارزیابی بازه‌های زمانی ۵ تا ۱۰‌ساله نشان می‌دهد بیش از ۶۸‌ و ۸۸‌ درصد ایام از سایر بازارهای موازی نظیر دلار، طلا، مسکن و مستغلات بازدهی بیشتری کسب کرد. به لحاظ زمانی بیش از ۲ سالی می‌شود بازار سرمایه در حال درجازدن یا کاهش شاخص است.

اغلب فعالان این حوزه نیز بر این باورند بازار در حال انطباق با دلاری نزدیک به نرخ آزاد است. اگر به‌طور مجدد افزایش نرخ ارز صورت پذیرد یقینا انعکاس این مهم در بازار سرمایه قابل‌ مشاهده خواهد بود و تا زمانی‌ که ایران درگیر تورم است بازار سرمایه نیز می‌تواند افزایش پیدا کند.

منبع: بیداربورس