تجربه معاملاتی هفته گذشته برای بازار این هفته/سهامداران تنها ماندند

عوامل ریزش بازار روز به روز در حال افزایش است و به‌نظر می‌رسد سهامداران بیش از گذشته تنها مانده‌اند. در حالی که سال گذشته، بودجه و قیمت‌گذاری دستوری، پاشنه آشیل بازار بود، از اوایل امسال، کاهش قیمت‌های جهانی به دلیل سیاست‌های انقباضی ایالات متحده، رکود تولید در اروپا و قرنطینه سخت در چین، آغاز شده بود و بازار را به شدت تحت تأثیر قرار داده و نزولی ساخته است.

حالا ریسک سیستماتیک در سطح عملیات و معاملات بازار سرمایه با موضوعاتی که در کارگزاری تدبیرگر سرمایه رخ داده، افزون‌تر شده است، موضوعی که ابعاد و ریسک‌های آن هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما این کارگزاری در اتاق پایاپای نکول کرده است و بروز این موضوع سبب تشدید خروج نقدینگی از بورس و حتی صندوق‌های با درآمد ثابت شده است. در بازار صندوق‌های با درآمد ثابت و بازار پول، نرخ‌های پیشنهادی به بیش از ۲۳ درصد افزایش یافته است. در مقابل بازارگردان‌ها نه تنها نقشی در جلوگیری از کاهش قیمت‌ها نداشته‌اند، بلکه براساس نامه اخیر معاونت حقوقی دادگستری تهران به سازمان بازرسی کل کشور، بازارگردانی سبب زیان سهامداران و ناشرین شده است. در این میان، صندوق توسعه و تثبیت نیز نتوانسته‌اند کاری از پیش ببرند.
خبرهای داغ از بازار
بازار شاهد پذیره‌نویسی تامین سرمایه کیمیا بود که در یکی از بدترین روزهای بازار نه تنها روی میز نماند، بلکه به دلیل تقاضای بیشتر، تسهیم شد و تنها حدود ۷۰ درصد سقف به خریداران رسید. این موضوع پارادوکس بود یا نبود پول در بازار را تشدید کرده است، در حالی که سهام با پی به ای ۴-۵ بدون خریدار هستند، عرضه اولیه یک تأمین سرمایه که تا آغاز فعالیت چندین ماه راه دارد، با اقبال شدید بازار روبه‌رو می‌شود. بازار اوراق اسلامی با بازیگری بانک مرکزی همچنان داغ است. خالص عملیات بانک مرکزی ۲ همت فروش بوده است. در همین حال انتشار اوراق گام از ابتدای سال از ۳۰ همت گذشته است.
از سوی دیگر، در روزی که بورس کالا خبر از پذیرش ۲۰۷ و تارا داد، ایران خودرو عرضه در بورس کالا را منتفی دانست که حاکی از تضاد منافع مدیران با سهامداران بوده و به نظر در اولویت مدیران شرکت، تأمین منافع سهامداران نقشی ندارد. در یک رویداد عجیب، ایران خودرو جبران زیان ناشی از اعمال قیمت‌های دستوری به ارزش ۱۱ همت شناسایی کرد و بدین ترتیب زیان این شرکت کاهش داشته است، موضوعی که تأییدیه برای آن تاکنون در کدال منتشر نکرده است. سود خاور در شش ماه بیش از ۸ برابر دوره مشابه سال قبل است و ۲۶۶ ریال به ازای هر سهم است. خزامیا نیز ۸۳۲ ریال به ازای هر سهم ساخت که ۲۰۰ برابر دوره مشابه سال قبل است. پالایشی‌ها با رشد ۲ تا ۴.۵ برابری سود نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو شده‌اند و شپنا بیشترین رشد را داشته است. البته سود تابستان ۱۴۰۱ در همه نمادها کمتر از بهار امسال بوده است. شرکت‌های پخش به لطف حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و افزایش قیمت در بهار و تابستان، شاهد رشد خوبی در سود بوده‌اند.
در شرکت‌های وابسته به قیمت‌های جهانی اوضاع خوب نیست، برخی فولادی‌ها در تابستان نه تنها سودی نداشتند، بلکه زیان‌ده شدند. اما عمده فولادی‌ها شاهد کاهش نصف تا یک پنجمی سود خود بودند. علاوه بر قطعی برق، کاهش قیمت‌های جهانی نیز سبب این موضوع شده است. سود کگل و کچاد بیش از ۶۰ درصد افت داشته است.
در گروه پتروشیمی، اوضاع پی وی سی به دلیل سقوط قیمت‌های جهانی اصلا خوب نیست و فصل تابستان شاهد زیان‌دهی بودند، همچنین متانول سازان از جمله زاگرس و شفن در تابستان زیان ساختند و تنها شخارک سوددهی را حفظ کرده است. در گروه پتروشیمی به جز نوری، سایر نمادها کاهش سودآوری داشتند. سود مارون یک دهم شده و سود جم نصف شده است.
در گروه لاستیک، پکویر در یک شفاف سازی جالب، دلایل کاهش سود را اعلام کرده است که رشد ۳۸ درصدی بهای تمام شده در حالی رخ داده که قیمت فروش تنها ۱۵ درصد رشد کرده است و تاب و توان تولیدکنندگان در حال از بین رفتن است. تورم ماهانه بار دیگر رشد کرده و در محدوده ۳ درصد است که رشد قیمت مسکن و آموزش در کنار گوشت قرمز و سفید از اصلی‌ترین عوامل بوده است. قیمت‌های جهانی شاهد رشد طلا به ۱۶۷۳ دلار بر اونس بوده است.
نفت در محدوده ۹۰ دلار تثبیت شده و مس به بالای ۷۶۰۰ دلار رشد کرده است و آلومینیوم بالای ۲۲۰۰ دلار تثبیت شده و روی در محدوده ۲۹۵۰ دلار و سرب در قیمت ۱۹۰۰ دلار معامله می‌شود. بازار جهانی کم رمق و با نوسان اندک است. اما شاخص دلار همچنان صعودی است که سیگنال مثبتی برای آینده قیمت‌های جهانی نیست.
آبان خونین شروع شد

در اولین روز هفته عرضه‌ها باعث افت شاخص و رسیدن به رقم یک میلیون و ۳۰۸ هزار واحدی شد. گروه پالایشی، غذایی و برخی تک سهم‌ها با تقاضا همراه بودند و در مقابل شیمیایی‌ها و فلزات پرعرضه بودند.
ارزش معاملات خرد حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان بود که نشان از رکود و بی‌رمقی بازار است. انتشار گزارش‌های خوب فصلی شرکت‌ها به‌خصوص گروه پالایشی باعث توجه بازار به این گروه شد. باتوجه به کاهش کرک اسپردهای پالایشی‌ها و درنتیجه سود این گروه به نسبت بهار کاهش یافته اما همچنان این سودها بسیار بهتر از سودهای سال قبل است. حکشتی نیز با گزارش ۶ ماهه با تحقق بیش از ۱۱ همت سود خالص در حکشتی معادل بیش از کل سال مالی قبل، توسط زیر مجموعه‌های آن از گزارش‌های بسیار مورد توجه بود. از اتفاقات مهم دیگر این روز عرضه اولیه فسوژ در قیمت ۱۵۲۵۳ ریال بود که توسط سرمایه‌گذاران واجد شرایط خریداری شد.

اولین روز آبان ماه سرخ پوش شروع شد و کلیت بازار جو ریزشی داشت و در این میان گروه حمل و نقل و برخی خودروسازان وضعیت بهتری داشتند. خروج نقدینگی حقیقی حدود ۲۰۰ میلیارد تومان ثبت شد. شاخص کل با شکسته شدن محدوده یک میلیون و ۳۰۰ هزار خود حمایت را از دست داد. فارس و فولاد از جمله نمادهایی بودند که تأثیر افت حدود ۶۰۰۰ واحد بر شاخص را داشتند. فولادی‌ها که در این روزها حال و روز خوبی ندارند. فخوز با گزارش ضعیف خود به صف فروش رسید. متانولی‌ها که با توجه به ابهام نرخ خوراک گازی و افزایش بهای تمام شده و کاهش نرخ جهانی، زیان‌ده شدند نیز با عرضه همراه بودند. در این بین، گزارش زاگرس که در فصل تابستان زیان ۵۳۷ ریالی به ازای هر سهم ساخته از جمله گزارش‌های ضعیف بود. گروه خودرویی که با کاهش قیمت‌گذاری دستوری به سود رسیدند معاملات بهتری داشتند. خزامیا در گزارش ۶ ماهه به ازای هر سهم ۸۳۲ ریال سود محقق کرد که به نسبت مدت مشابه ۲۰.۷۰۰ درصد افزایش داشته و یکی از گزارش‌های بی نظیر در گروه خودروسازان بود. ارزش معاملات نیز مانند روزهای دیگر در محدوده ۲۲۰۰ میلیارد تومان ماند که در صورت افزایش قابل ملاحظه آن می‌توان به رونق و روند صعودی بازار امید داشت.
شدت گرفتن شیب خروج نقدینگی
در سومین روز کاری هفته شیب خروج پول شدت گرفت و انتشار گزارش‌های ناامیدکننده در گروه سنگ آهن و فلزات، فشار فروش عجیبی در بازار شکل گرفت. بازگشایی شبندر نیز با توجه به گزارش خوب نتوانست بر بازار تأثیر مثبت بگذارد و در این میان نیز با ثبت افزایش سرمایه فولاد شاهد موج جدید عرضه در بازار شدیم که در نهایت شاخص کل در رقم یک میلیون و ۲۷۷ هزار واحدی به کار خود پایان داد. از خبرهای مهم این روز می‌توان به موافقت رئیسی با کاهش ۸۰ درصدی مالیات فروش سهام اشاره کرد. گروه‌های شیمیایی، فلزات اساسی، بانکی، غذایی و بیمه‌ای بیشترین خروج پول را داشتند. از اتفاقات دیگر این روز تعویق عرضه خودرو پژو ۲۰۷ و تارا در بورس کالا بود.
در روز سه‌شنبه بازار پس از سقوط روز گذشته‌اش باز هم ریزشی بود و در ابتدا در برخی نمادها سعی در مثبت شدن داشتند اما به تدریج با تشدید عرضه‌ها مواجه شد. در نهایت شاخص کل با کاهشی حدود یک درصدی به رقم یک میلیون و ۲۶۷ هزار واحدی رسید. خروج پول نسبت به روزهای قبل سنگین‌تر بود و رقم ۴۰۰ میلیارد تومان را ثبت کرد. از اتفاقات مهم دیگر این روز پذیره‌نویسی تکیمیا بود که سرمایه سنگین حدود ۸۰۰ میلیارد تومانی را از بازار جذب کرد. در این بازار شاهد ورود ۸ میلیارد تومان پول از جانب سهامداران حقیقی به سمت صندوق‌های بادرآمد ثابت بودیم.
در آخرین روز هفته شاخص با سقوط ۲۶ هزار واحدی به نقاط حمایتی خود واکنش نشان نداد و در سطح یک میلیون و ۲۴۱ هزار واحد بسته شد. حدود ۹۰ درصد از نمادها با فشار عرضه همراه بودند و در کلیت بازار فروشندگان قدرت بیشتری داشتند. بیشترین خروج نقدینگی حدود ۷۰۰ میلیارد تومان از سهام و صندوق‌های سهامی توسط حقیقی‌ها ثبت شد. ارزش معاملات خرد حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان ثبت شد.

ندا کریمی – کارشناس بازار سرمایه

منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۶۶