تاثیر نفت بر رشد اقتصادی کشور چقدر است؟

رشد اقتصادی پارسال با نفت ۴.۸ درصد و بدون نفت ۴.۵ درصد بوده که نشان از افزایش تولید و صادرات نفت و نقش برجسته آن بر رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۱ دارد.

صنعت نفت یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر رشد اقتصادی است، از همین رو هر زمان که وضعیت این صنعت قابل قبول بوده و تولید و صادرات در شرایط مطلوبی قرار دارد، رشد اقتصادی نیز بیشتر می‌شود. در مقابل با کوچک‌ترین نوسانی در وضعیت تولید و صادرات نفت یا قیمت آن در بازارهای جهانی، رشد اقتصادی نیز کاهشی خواهد بود.

اهمیت نفت در رشد اقتصادی آن‌قدر زیاد است که رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت اعلام می‌شود و این موضوع برای دیگر صنایع موجود در کشور وجود ندارد. با روی‌ کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیت‌های تولید نفت در اولویت قرار گرفت تا آنجا که پس از چند ماه اعلام شد صادرات نفت ایران ۴۰ درصد افزایش داشته است.

این موضوع به‌طور مستقیم بر رشد اقتصادی تأثیرگذار بود و در کنار افزایش قیمت نفت با کنترل همه‌گیری کرونا، امکان ثبت رشدهای بالاتر اقتصادی را فراهم کرد. روند رشد تولید و صادرات نفت ایران در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه داشت. جواد اوجی، وزیر نفت با تأیید افزایش صادرات نفت ایران پیش از این گفته بود که در سال ۱۴۰۱، ۱۹۰ میلیون بشکه نفت بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۸۳ میلیون بشکه بیشتر از سال ۱۴۰۰ صادر شد و پیش‌بینی می‌شود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود.

این صحبت‌ها البته بر اساس آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار نیز قابل تأیید است. بر اساس تازه‌ترین اعلام مرکز آمار ایران، تولید ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در سال ١۴٠١ به ۸۱۱ هزار میلیارد تومان با نفت و ۶۹۹ هزار میلیارد تومان بدون احتساب نفت رسیده است، در حالی‌ که آمار سال گذشته با نفت ۷۷۴ هزار میلیارد تومان و بدون نفت ۶۶۹ هزار میلیارد تومان بوده و نشان از رشد ۴.۸ درصدی تولید ناخالص داخلی با نفت و ۴.۵ درصدی تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سال ١۴٠١ دارد.

نگاهی به این اعداد نشان می‌دهد نفت تاثیر مثبتی بر شرایط اقتصادی کشور داشته است و رشد اقتصادی ۷ درصدی در زمینه استخراج نفت و گاز طبیعی برای سال گذشته به ثبت رسیده است. البته صنعت نفت در بخش دیگری از رشد اقتصادی یعنی تأمین آب، برق و گاز طبیعی نیز اثرگذار بوده و در این بخش رشد ۷.۸ درصدی محقق شده است. نکته مهم آن است که علاوه بر تأمین گاز، بخش عمده‌ای (بالای ۹۰ درصد) از برق کشور نیز با استفاده از سوخت‌های فسیلی (فرآورده‌های نفتی و گاز) تولید می‌شود، بنابراین صنعت نفت در این زمینه نقشی مضاعف داشته است.

نکته دیگری که در این آمار به چشم می‌خورد سهم ۱۴ درصدی استخراج نفت و گاز در تولید ناخالص داخلی کشور است. با توجه به اینکه کل تولید ناخالص داخلی کشور در سال گذشته ۸۱۱ هزار میلیارد تومان بوده است و سهم ۱۴ درصدی استخراج نفت و گاز، سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی ۱۱۳ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. آمارهای مرکز آمار حاکی از آن است که در سال ١۴٠١ گروه کشاورزی منفی ۴.۴، گروه صنایع و معادن ۶.۴ و گروه خدمات ۴.۴ درصد نسبت به پارسال، رشد داشته است.

منبع: ایسنا