بررسی وضعیت صنعت ساختمان در ایران و جهان + آمار

صنعت ساختمان سازی از زمان های قدیم به عنوان یک صنعت سنتی و با بهره وری کم شناخته شده است. بر اساس مطالعات اخیر این فرآیند زمان بر بوده و به کندی پیش می رفته است؛ اما با ورود تکنولوژی به این صنعت در دهه های اخیر با استفاده از قطعات پیش ساخته، ساخت ساختمان ها سریع تر به پایان می رسد.

صنعت ساختمان یکی از بزرگترین بخش‌های اقتصادی کشور است و یکی از مظاهر رشد و توسعه کشورها محسوب می شود. این صنعت پس از نفت به عنوان یکی از صنایع فرصت آفرین برای رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی و اشتغال زایی به شمار می‌رود. صنعت ساختمان یک نقش انکارناپذیر در تولید فرصت‌های سرمایه گذاری و تولید ثروت و ارزش افزوده در اقتصاد دارد.

بیشترین سهم انباشت سرمایه ثابت و بالاترین سهم اشتغال در بخش صنعت و جذب افراد تحصیل کرده و کارآمد در این بخش وجود دارد. ارتقاء کیفیت در تولید مصالح، شیوه های طراحی و اجرا، سرعت بخشیدن به روند ساخت و ساز، رقابت در پیشرفت تکنولوژی، استفاده بهینه از نیروی کار و بهره گیری از تکنولوژی های نوین ساخت، جزء مؤلفه های تأثیرگذار در این صنعت به شمار می آیند .

با توجه به ارتباط تنگاتنگ ساخت و ساز با بخش‌های بالادست و پایین دست خود مانند فلزات اساسی و کانی‌های غیرفلزی و خدمات املاک و مستغلات می‌توان به اهمیت جایگاه این صنعت در اقتصاد کشور پی برد.

بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که رشد ارزش افزوده، تخصیص بودجه‌ی عمرانی و حضور موثر بخش خصوصی در صنعت ساختمان می‌تواند بر روند چرخه‌ی اقتصادی کشور تاثیر داشته باشد. امروز در کشور‌های در حال توسعه بیش از سی و پنج درصد فرصت‌های شغلی به طور مستقیم و یا غیر مسقیم در حوزه صنعت ساختمان است.

صنعت ساختمان در ایران

طی چند دهه گذشته، تلاش هایی جهت پیشبرد صنعت ساختمان در ایران، از قبیل تولید صنعتی و یا واردات فناوری کشورهای توسعه یافته صورت گرفته که با شکست مواجه شده است و از طرفی روش های متعارف و رایج در صنعت ساختمان ایران و بخصوص بخش مسکن، جوابگوی نیاز جمعیت رو به رشد، نخواهد بود. با توجه به شرایط موجود، ساختمان های صنعتی تنها راه حل عملی برای برطرف کردن مشکلات کنونیِ مسکن در ایران از قبیل کمبود مسکن و کیفیت پایین آن خواهد بود.

از مشخصه های بارز و مشکل ساز صنعت ساختمان سازی کشور به کارگیری مصالح ساختمانی مدرن با استفاده از روش های ساخت و ساز سنتی است. این شیوه ساخت و ساز در کشور نشان داده است که مشکلات کمی (برآورده نکردن نیازها) و کیفی (مقاومت مناسب ساختمان ها در برابر زلزله، کوتاهی عمر مفید بنا، فرسایش به علت عوامل اقلیمی، تولید ضایعات ساختمانی بیش از حد در حین اجرا، ناکارایی امکان بازیافت مصالح ساختمانی و غیره) را به همراه دارد. علاوه بر این، استفاده از کارگران غیرماهر مهم ترین دلیل ناکارایی سیستم های رایج است.

سازگار نبودن سیستم های ساختمان سازی رایج در کشور برای کارگذاری عایق حرارتی سبب هدر رفتن مقدار زیادی انرژی در بخش ساختمان می شود. عوامل فوق مشکلات محیط زیست و توسعه پایدار در صنعت ساختمان سازی کشور است که نیازمند مطالعه و تحقیق و ارایه راهکارهای مناسب جهت تعیین معیاری برای انتخاب مصالح ساختمانی مناسب و سیستم های ساختمانی کارآمد برای اهداف مختلف و در اقلیم های متفاوت است. علاوه بر این استفاده بیش از حد از منابع طبیعی نیز آسیب های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می کند.

سیستم های ساختمانی جدید برای پاسخ گویی به نیازهای زیست محیطی و توسعه پایدار در صنعت ساختمان در اغلب کشورها (مثل تولید صنعتی، پیش ساخته، استفاده بهینه از مصالح ساختمانی، صرفه جویی در مصرف انرژی در صنعت ساختمان، امکان بازیافت مناسب مصالح ساختمانی و در نهایت اقتصادی کردن بخش ساختمان) شکل گرفته است. از این نوع سیستم های ساختمانی می توان به سیستم ساختمانی قاب فلزی سبک اشاره کرد که در دهه گذشته با توجه به مشخصات فوق در کشورهای پیشرفته به کار گرفته شد.

کمبود مسکن و نبود سیستم ساختمانی مناسب جهت جبران این کمبود، مهمترین دلیل انجام این تحقیق و ارائه راه حل، اصلی ترین اهداف آن است. در راستای تحقق بخشیدن به این هدف، باید در نظر داشت که نه روش¬های رایج ساخت و ساز، و نه روش¬های مدرن وارداتی، هیچکدام به تنهایی نمی¬توانند مشکلات موجود را برطرف نمایند؛ بلکه برای حل این مشکلات ترکیبی از این دو لازم است.

صنعت ساختمان جهان

ارزش پروژه‌های زیربنایی بزرگ در حال ساخت در سراسر جهان از ماه مه ۲۰۲۲، (به میلیارد دلار آمریکا)

صنعت ساختمان سازی هم مانند سایر بخش های اقتصاد جهانی از عواقب و مخاطرات چالش های چند سال اخیر مثل؛ همه گیری کرونا، کمبود نیروی کار ماهر و پیامدهای ناشی از آن، افزایش هزینه های تامین مواد اولیه و … در امان نبوده است. با این وجود طبق داده های ایالات متحده، این صنعت حتی با افزایش ۵.۶ درصدی هزینه های ساخت و ساز تا ماه مارس سال ۲۰۲۲ همچنان در مسیر رشد قرار داشته است.
حال باید دید با توجه به افزایش نرخ بهره کوتاه مدت برای مقابله با فشارهای تورمی توسط فدرال رزرو که موجب افزایش بیشتر هزینه ها و کاهش سود خواهد شد؛ این افزایش رشد باز هم ادامه خواهد یافت؟

کل ساخت و ساز غیرمسکونی

وضعیت بخش ساخت و ساز در سراسر جهان در مارس ۲۰۲۲

ارقام جدید گلوبال دیتا وضعیت پروژه های ساختمانی در سراسر جهان را در مارس ۲۰۲۲ روشن می کند.

چشم انداز ساخت و ساز جهانی ۲۰۲۲

طبق پیش‌بینی اجماع ساخت‌وساز مؤسسه آمریکایی معماران در ایالات متحده ساخت‌وسازهای غیرمسکونی در سال ۲۰۲۲ رشد ۴.۶ درصدی خواهد داشت، در حالی که این عدد بر اساس پیش‌بینی Oxford Economics و Constructornect، ۹ درصد تخمین زده شده است.

طبق پیش بینی ها، میانگین رشد ساخت و ساز در سراسر اتحادیه اروپا ۲.۷٪ خواهد بود.

طبق گزارش مرکز اطلاعات ساخت و ساز، ساخت و ساز در سراسر جهان در سال ۲۰۲۲ با رشد ۳.۷ درصدی پیش بینی می شود که بیشترین سهم از رشد در منطقه آسیا-اقیانوسیه و چین اتفاق می افتد. و سریعترین رشد در کشورهای جنوب صحرای آفریقا از جمله اتیوپی و کشورهای شرق آفریقا پیش بینی می شود.

گزارش اخیر انجمن صنعت مسکن در استرالیا نسبت به کاهش سرعت ساخت و سازهای مسکونی استرالیا از اواسط سال ۲۰۲۲ هشدار داد به طوری که پیش بینی کرد که این بخش در سال آینده وارد محدوده منفی خواهد شد

در کانادا، رشد ساخت‌وساز در سال ۲۰۲۲ ۱۶.۴ درصد پیش‌بینی می‌شود که بخش‌های مسکونی با رشد ۵.۵ درصدی و غیرمسکونی ۲۳.۶ درصد رشد خواهند داشت.

کمبود نیروی کار و مهارت

در مقیاس جهانی، صنعت ساخت و ساز به دلیل بهره وری پایین نیروی کار با مشکلات متعددی رو به رو است. به گفته مک‌کینزی، «مدیریت و اجرای ضعیف پروژه، مهارت‌های ناکافی، ضعف در طراحی ها و سرمایه‌گذاری ناکافی در توسعه مهارت‌ها، تحقیق و توسعه، و نوآوری» دلایل اصلی مشکلات بهره‌وری در این رشته هستند.
هر نقطه ای از جهان مقصران خودش را دارد. به عنوان مثال، صنعت ساخت و ساز ایالات متحده برای چندین دهه با مشکلات نیروی کار دست و پنجه نرم کرده است. همچنین فراگیر شدن کویید ۱۹، اختلاف های سیاسی و فرهنگی بر سر مهاجرت مشکلات را دو چندان کرد.

فناوری به جذب استعدادهای جدید کمک می کند

در سرتاسر جهان، فناوری یکی از عواملی است که به ارتقای صنعت ساخت‌وساز کمک می‌کند. جوانانی که با فناوری بزرگ شده اند، کاندیدای اصلی برای نقش های جدید در ساخت و ساز هستند، مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، روباتیک، و متخصصان مدل سازی اطلاعات ساختمان. همین نامزدها می توانند کارهای جالبی در برنامه ریزی، برآورد و مدیریت پروژه پیدا کنند که همگی منشا فناوری دارند.

در حالی که رباتیک و ماشین های خودکار نیز در سال ۲۰۲۲ کاربرد بیشتری خواهند داشت، اما هنوز هم به کارگران جهت کارهایی که فناوری قادر به انجام آنها نیست نیاز است.

به روز رسانی پیش بینی ساخت و ساز در ۲۲ می ۲۰۲۲

هزینه های ساخت و ساز در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ ، ۱۲٪ نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، که ۱۸.۶٪ از این افزایش مربوط به بخش مسکونی بوده است. همچنین هزینه ها نیز نسبت به سال گذشته ۱۱.۷ درصد افزایش یافته است. (مارس ۲۲ در مقابل ۲۱ مارس).

کل هزینه های ساخت و ساز برای سه ماهه اول ۲۰۲۲ در مقایسه با سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ ، ۶.۵٪ افزایش یافته است. انتظار می رود که نرخ رشد هزینه ها طی شش ماه بعد یکسان باشد.

نیمی از هزینه های ساخت و ساز مربوط به بخش مسکن است. انتظارها بر این است که تا پایان سال، هزینه های مسکونی (نرخ سالانه) حدود ۲-۳٪ کاهش یابد.

اکنون با گذشت ۲ سال از شروع همه گیری کرونا، کل هزینه های ساخت و ساز در مارس ۲۰۲۲، ۱۵٪ افزایش یافته است. هزینه های مسکونی ۴۲ درصد بیشتر از مارس ۲۰۲۰ ساختمان های غیر مسکونی ۵ درصد کمترو در نهایت زیرساخت های غیرساختمانی ۶ درصد کاهش یافته است.

چرا هزینه ها بسیار بالاتر پیش بینی های ابتدای سال است؟ از ماه اکتبر، افزایش هزینه ها سریع تر از پیش بینی ها بود، به طوری که این افزایش ۸ درصد بیشتر از دوره ۶ ماهه قبل از آن بود. یکی از دلایل افزایش هزینه های ساخت و ساز، افزایش نرخ تورم بود. پیش‌بینی‌های اولیه برای هزینه‌ها پیش‌بینی نمی‌کرد که چنین تورم بالایی (تورم هزینه ساختمان در ۴ سال گذشته ۲۱ درصد افزایش یافته است. هزینه نیروی کار دو بخش است، دستمزدها ۱۵٪ افزایش یافته و بهره وری ۷٪ کاهش می یابد.) را تجربه کنند.

در ۲ سال پس از شروع همه گیری، حجم کل ساخت و ساز (هزینه منهای تورم) ۲.۵٪ کاهش یافته است. حجم ساخت و سازهای مسکونی ۱۵ درصد افزایش یافته است. حجم ساختمان‌های غیرمسکونی ۱۶ درصد کاهش یافته است حجم زیرساخت‌های غیرمسکونی ۱۵ درصد کاهش یافته است.

حجم: مسکونی ۱۰% افزایش یافته است. غیر مسکونی ۱۷٪ و حجم پروژه های زیر ساختی ۱۵ درصد کاهش یافته اند.