برای نجات برجام، سپاه را از تحریم خارج کنید!

اختلافات معدود باقی مانده امیدها برای احیای برجام را کمرنگ تر از پیش کرده و باعث توقف چند هفته ای مذاکرات هسته ای وین شده است.

در این میان، مهم ترین اختلاف باقی مانده درخواست ایران برای خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی خارجی و مخالفت آمریکا با آن است. در واقع، همه چیز به تصمیم سیاسی دولت آمریکا بستگی دارد.

در همین رابطه، مجله معتبر آمریکایی «فارن پالیسی» در مطلبی نوشته است که اکنون وقتش است که یک امتیاز به سپاه پاسداران داده شود و توافق هسته ای ایران، مهمتر از یک فهرست نمادین تروریستی است.

در این مطلب فارن پالیسی آمده است: در این چند هفته، دیپلمات ها که می گفتند احیای توافق هسته ای ایران ظرف چند روز انجام می شود، چرخشی کرده می گویند که کاملا نامشخص است که اصلا چنین توافقی به جریان افتد. این اواخر، ایران در تقلا برای چانه زنی های دقیقه آخر است. هرچند حسب گزارش ها، تهران از توافقی که ظاهرا به این کشور امکان میدهد که ناچار به انهدام کامل سانتریفیوژهای پیشرفته اش نباشد، خشنود است. البته هنوز روشن نیست که آیا ایران، تنها این سانتریفیوژها را از مدار خارج می کند یا قطعات آنها را باز کرده برای حفاظت به یک کشور سوم می فرستد.

این نشریه آمریکایی در ادامه نوشت: به نظر می رسید که بر سر همه چیز، توافق حاصل شده است- تقریبا همه چیز. اما ناگهان مانع تازه ای ایجاد شد و آنهم حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی وزارت خارجه آمریکا است. هرچند دلایل زیادی برای ناخرسندی از بازی سختگیرانه دیپلماتیک ایران وجود دارد اما با توجه به بافتِ شکننده گفتگوها، این امتیازی است که آمریکا باید برای واگذاری آن آماده می بود.

فارن پالیسی افزود: با توجه به فشارهای داخلی و خارجی برای جلوگیری از حذف نام سپاه از فهرست تروریستی، انجام این کار برای دولت بایدن یک گزینه خوشایند نیست اما معامله با ایران هرگز یک گزینه خوشایند نبوده است. پرسش این است که آیا دستاورد یک توافق هسته ای احیاشده، از هزینه های حذف نام سپاه از این فهرست، بیشتر نیست؟

فارن پالیسی اضافه کرد: برخی کارشناسان بر این باورند که سپاه همچنان در ذیل چندین برنامه تحریمی آمریکا خواهد ماند و حذف آن از فهرست تروریستی هم یک امتیاز مهم نیست. علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران می گوید که درج نام سپاه در این فهرست، هیچ تاثیری بر عملیات تهاجمی مسلحانه این گروه در منطقه نداشته است بلکه بلافاصله به تشدید حملاتش انجامیده است.

در همین رابطه، روز دوشنبه «حیدرعلی مسعودی» کارشناس ارشد مسائل هسته ای در گفتگو با تابناک اظهار داشت: خروج نام سپاه، مساله‌ای است که همچنان لاینحل باقی مانده و دو طرف توپ را در زمین یکدیگر می‌اندازند و معتقدند که طرف مقابل باید اقدامی را انجام دهد. از سوی ایران خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی، هم یک جنبه نمادین دارد و هم یک جنبه مادی و عینی. جنبه نمادین این است که ایران توانسته در مذاکرات، دستاورد نمادینی به دست بیاورد؛ به این معنا که بخش مهمی از نیروی امنیتی و نظامی خود را از ذیل نام گروه‌های تروریستی بیرون آورده و این یک دستاورد نمادین است.

این کارشناس مسائل هسته ای ادامه داد: جنبه مادی و عینی مساله هم بسیار مهم است و خود دوباره دو جنبه دارد: یکی جنبه ابعاد امنیتی و درگیری‌های احتمالی در منطقه و مساله دوم که به‌ نظر مهم‌تر است، بحث اقتصادی قضیه است. بحث امنیتی و نظامی از این جهت مهم است که ماندن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی می‌تواند زمینه‌ای برای درگیری‌های احتمالی آینده بین ایران و آمریکا در منطقه تلقی شود، چون نیروهای سپاه یا تاسیسات مربوط به سپاه در منطقه به صورت بالقوه می‌تواند هدف عملیات‌های نظامی آمریکا قرار گیرد و منشا یک درگیری نظامی باشد و طبعا این مساله اهمیت دارد که این احتمال کاهش پیدا کند.

جنبه اقتصادی مساله هم بسیار مهم است؛ با توجه به اینکه سپاه در اقتصاد ایران هم دارای نقش است و بسیاری از افراد، شرکت‌ها و مؤسسات اقتصادی در ایران مستقیم یا غیرمستقیم با فعالیت‌های اقتصادی سپاه کار می‌کنند، بنابراین، ماندن نام سپاه در این لیست می‌تواند دستاویزی برای تداوم تحریم‌ها در آینده پس از احیای برجام باشد. ایران تأکید دارد که این اتفاق بیفتد و سپاه از لیست گروه‌های تروریستی خارج شود.

منبع: تابناک