بازارگردانی به نفع یا به ضرر بورس؟ | نگاه مسئولان به بازارگردانی چگونه بوده است؟

برزو حق شناس، کارشناس و فعال بازار سرمایه در رابطه با فلسفه بازارگردانی و مخالفت یا موافقت با این موضوع بیان کرد: بنده قصد ندارم به این موضوع به عنوان یک دیدگاه صفر و صد نگاه کنم. در مجموع، اگر بخواهیم بگوییم که بازارگردانی از سال ۹۹ به بعد برای بازار سرمایه مفید یا مضر بوده است؟ باید به این نکته توجه کرد که بازارگردانی در مقاطعی، نقدشوندگی بازار را بالا برده و اجازه داده است افرادی که قصد خروج از بازار و یا ورود به آن را داشته‌اند این کار را انجام دهند و این موارد از جمله محاسن بازارگردانی محسوب می‌شوند، ولی در مجموع، اگر بخواهیم مزایا و محاسن آن را کنار هم بگذاریم به نظر بنده، بازارگردانی به ضرر بازار سرمایه بوده؛ به‌طوری که بیشتر به بورس ضربه زده است تا این‌که بخواهد برای آن کمک‌کننده باشد و برای این موضوع، دلایل خاص خودم را دارم.

آیا بازارگردانی به عنوان یک ترمز عمل کرده است؟

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اگرچه بازارگردانی باعث نقدشوندگی بازار سرمایه شده است، ولی عملاً در جا‌هایی می‌بینیم اجازه شکل گرفتن روند را به بازار نداده و در مقطعی به عنوان یک ترمز برای آن عمل کرده است تا بازار سرمایه و سهم‌ها حرکت نکنند و به نوعی، سهم‌ها سرکوب شوند و این‌ها بخشی از دلایلی هستند که نشان می‌دهند معایب بازارگردانی بیشتر از مزایای آن هستند.

برزو حق‌شناس تأکید کرد: در سال ۹۹، شوکی در بازار سرمایه رخ داد و همه به این فکر بودند که چه کاری انجام دهند؟ و آقای قالیباف اصل، رئیس وقت سازمان بورس بازارگردانی را مطرح کرد، ولی آن با یک دستورالعمل ناقصی آمد و بارها، این موضوع را در جلسه‌ها و مصاحبه‌ها مطرح کردم که قانون آن ناقص است؛ به‌طوری که در هیچ جای دنیا، بازارگردان صرفاً مسئول نقدشوندگی سهام نیست و جا‌هایی هستند که بازارگردان نیازی به مداخله کردن نمی‌بیند و در مقابل، جا‌هایی هستند که به این نتیجه می‌رسد نیاز به مداخله کردن وجود دارد؛ بنابراین بازارگردانی در همه جای دنیا یک تجارت است، ولی از زمانی که آن را در کشور ارائه کردیم از ناشر، منابع و سهم می‌گیریم و به این فکر می‌کنیم که بازارگردان به بازارگردانی بپردازد. این در حالی است که اگر دیدگاه این باشد و در همه جای دنیا، در یک بازار سرمایه تجارت و صنعتی وجود داشته باشد آن‌ها خودشان وارد می‌شوند و گاهی، در کشور‌هایی که بازار سهام پیشرفته‌ای دارند چندین بازارگردان در یک سهم ورود پیدا می‌کنند و باعث می‌شوند عمق بازار بالاتر برود و در ایران هم، ناشر باید تأمین مالی کند؛ نه این که منابعی را برای بازارگردانی بیاورد و به همین دلیل است که در کشور ما فلسفه بازارگردانی توسط مسئولان اشتباه گرفته شده است.

این فعال بازار سرمایه گفت: با توجه به این که ما در این‌جا بازارگردان را فقط مسئول نقدشوندگی می‌دانیم نتیجه‌اش می‌شود مثلاً این که وقتی در جا‌هایی بازارگردان صلاح نمی‌داند سهمی را حمایت کند و یا از نظر او، چنین سهمی با آن قیمت‌ها حبابی است بازارگردان را ملزم می‌کنیم خرید انجام داده و منابع خود را ازدست دهد و سهم به جایی می‌رسد که از نظر بازارگردان ارزنده است، ولی منابع ندارد یا مثلاً در جایی‌که از نظر بازارگردان، سهم قیمت مناسبی دارد و حبابی نیست او را مجبور می‌کنیم سهم را بفروشد.

نگاه مسئولان کشور به مسئله بازارگردانی

برزو حق‌شناس گفت: دلیل این‌که با بازارگردانی مخالف هستم این است که فلسفه بازارگردانی توسط مسئولان کشور اشتباه گرفته شده است و این موضوع به بازار آسیب وارد می‌کند و عملاً به عنوان ترمزی برای حرکت بازار سرمایه محسوب می‌شود و این موضوع را به وضوح مشاهده می‌کنیم و درواقع، باعث به وجود آمدن خلأ‌هایی شده است و بازارگردان هم، از آن خلأ‌ها استفاده می‌کند.

شما سهم سپ (پرداخت الکترونیک سامان کیش) را ببینید که چیز عجیب و غریبی شده است و تقریباً می‌توان گفت یک سالی است روی یک بازه و قیمت قرار دارد تا جایی که نه از آن قیمت بالاتر رفته و نه از آن پایین‌تر آمده است؛ بنابراین این فلسفه بازارگردانی نیست. زیرا اصولاً فلسفه بازارگردانی در بازار‌های سهام دنیا این است که مسئول جلوگیری از هیجانات شدید صعودی و نزولی است؛ نه این‌که سهمی را در بازه قیمت، رِنج کند و اجازه بالارفتن و پایین آمدن ندهد چراکه با این نحو بازارگردانی، فلسفه بازار ازبین می‌رود. به همین دلیل، بنده مخالف بازارگردانی به روش فعلی هستم.

این کارشناس بازار سرمایه درمورد دلایل اعتراض به بازارگردانی افزود: بیشترین دلایل اعتراض به بازارگردانی به خاطر مواردی است که اشاره کردم. زیرا بازارگردان‌ها اجازه شکل گرفتن روند در سهم‌ها را نمی‌دهند و این موضوع، عملاً به تجارتی تبدیل شده است که در یک بازه، سهم‌ها را رِنج می‌کنند و اجازه نمی‌دهند از آن بازه حرکت کنند و به خاطر معافیت کارمزدی که دارند نوسان‌های خاص خودشان را می‌گیرند و این موضوع برای بازار سرمایه آسیب‌زننده است و تأکید می‌کنم وظیفه اول بازارگردان در همه جای دنیا نقدشوندگی بازار نیست بلکه جلوگیری از هیجانات شدید صعودی و نزولی است.

منبع: نبض بورس