اوراق گام بورس را به کدام سمت می برد؟

نرخ بهره اوراق گام در ماه گذشته با سرعت رشد کرده و به حدود ۳۰ درصد رسیده است. اما در این بین این مسئله مطرح می‌شود که رشد نرخ بهره اوراق گام چه کمکی به تولیدکنندگان می‌کند و چه تاثیری بر بازار پول و سرمایه دارد. همچنین در همین حین اوراق ارزی منتشر شده که نتوانسته تاثیر بسزایی بر بازار ارز بگذارد. بر این اساس در گزارشی ابعاد مختلف و تاثیرات مثبت و منفی این دو اوراق که به تازگی خیلی در مورد آن صحبت می‌شود را واکاوی کردیم…

معضل افزایش نرخ تمام شده پول
مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری خط ارزش در رابطه با اوراق گام گفت: اوراق گواهی اعتبار مولد موضوعی بود که از ابتدای بهمن ماه سال ۱۳۹۹ عملیاتی شد و هدف آن هم تامین مالی سریع در بازار پول و با سررسید بود تا شرکت‌های تولیدکننده بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند. در اقتصاد ما که تورم رسمی در سنوات اخیر به طور متوسط بیش از ۳۵ درصد است، تولیدکنندگان و بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند از طریق انتشار این اوراق تامین سرمایه در گردش کنند و با استفاده از گردشی که با این مبالغ دارند، می‌توانند بازدهی قابل قبولی داشته باشند.
فرشید زرین کیا افزود: مقایسه اینکه نرخ تمام شده پول و نرخ بازدهی حاصل بر آن چه میزان است، در هر صنعتی متفاوت بوده و نمی‌توان با قطعیت گفت که حاشیه سود تمام بخش‌های تولیدی در حال حاضر پایین‌تر از نرخ اوراق گام است اما آن چیزی که مشخص است، نرخ تمام شده پول در کل بازار سرمایه و بازار پول برای تامین مالی شوندگان، افزایش قابل توجهی داشته که این موضوع می‌تواند به رکود تورمی موجود دامن بزند.
همچنین با توجه به افزایشی که نرخ این اوراق در یک ماه پیش تا به امروز داشته، از کارکرد اصلی خود خارج شده و بنگاه‌های اقتصادی که می‌خواستند از این ظرفیت استفاده کنند با تامل بیشتری به سمت انتشار اوراق گام می‌روند. وی در مورد اوراق ارزی ادامه داد: اوراق ارزی طبیعتا اولین بار است که در شبکه مالی مورد آزمون قرار می‌گیرند و پیش‌بینی می‌شود محدودیت‌هایی نظیر حجم سرمایه‌گذاری تا ۴۰۰۰ دلار ناشی از این مورد باشد.

به نظر می‌رسد نحوه بازپرداخت مبالغ در سررسید، از طریق راهکارهای مسبوق به سابقه باشد که در نهایت منجر به بالارفتن پایه پولی و رشد حجم نقدینگی خواهد شد. در این زمینه پیشنهاد می‌شود بانک مرکزی از تجربه کشورهای همسایه در این خصوص استفاده کند. طبیعتا در صورتی که نرخ اوراق ارزی متناسب با واقعیت‌های ارز مشخص شده باشد و در سررسید و در طول دوره سرمایه‌گذاری نقدشوندگی به انتخاب ارز مد نظر سرمایه‌گذار مهیا باشد، پیش‌بینی می‌شود مورد استقبال قرار گیرد.
کنترل بازار ارز با اعتماد سرمایه‌گذاران
مدیرعامل مشاور سرمایه‌گذاری اهتمام ایرانیان در مورد اوراق ارزی گفت: با توجه به اینکه بازار نرخ سود بسیار متغیر و متلاطم است و با وجود اوراق گام و اوراق ارزی این بازار هر چند در مقابله با جذب نقدینگی برای بازار سرمایه است ولی در نهایت می‌تواند به عنوان ابزاری برای جمع‌آوری پول برای نقدینگی باشد.
همچنین باعث می‌شود که نرخ بهره باز هم به دلیل جذابیت اوراق ارزی بالاتر برود و این موضوع رقابتی را برای جذب نقدینگی راه انداخته است. همین موضوع می‌تواند مخاطرات زیادی را برای بازار پولی، بانکی و بازار سرمایه به ترتیب به عنوان افزایش نرخ بهره و رقیب جذب پول داشته باشد.
محمدعلی احمدزاد اصل در پاسخ به اینکه اوراق مختلفی که در بازار منتشر می‌شود، چه سودی برای تولیدکننده، صادرکننده و سهام این شرکت‌ها دارد، اضافه کرد: اینها خلق پول می‌کنند یعنی ابتدا شبه‌پول می‌شوند و نقدینگی را افزایش می‌دهند.
بنابراین، این نقدینگی را پر قدرت به بازار می‌آورد و باعث می‌شود که نقدینگی با شتاب بیشتری افزایش پیدا کند. وی ادامه داد: اینکه اوراق ارزی قادر به کنترل بازار ارز هستند یا نه باید گفت که بستگی به اعتماد سرمایه‌گذاران دارد. اگر اعتماد به ساختارها بیشتر باشد، قادر به کنترل خواهد بود. اما اگر اعتماد نباشد کمکی نخواهد کرد.
احمدزاد اصل در این باره که نرخ اوراق گام با توجه به اینکه حاشیه سود تولید پایین‌تر از نرخ گام است، برای تولیدکننده جذابیت دارد یا خیر افزود: در واقع به حاشیه سود نباید خیلی توجه کرد و متاسفانه این نقیصه‌ای است. ما باید به نرخ تورم توجه کنیم، تورم است که تعیین‌کننده است. این موضوعی است که در این مورد مغفول مانده است. او در این مورد ادامه داد: اما بازار هوشمند است و به طور کامل این موضوع را با وجود توجه نکردن سیاستگذاران بازار به صورت هوشمندانه مدنظر قرار داده است.

منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره