افزایش ذخایر خارجی طلا در میان بانک‌های مرکزی جهان

تورم بالا و ریسک‌های ژئوپلیتیکی باعث شده بانک‌های مرکزی جهان غیرهمسو با غرب به دنبال تغییر در ذخایر بین‌المللی خود باشند. از این رو میزان طلای خریداری شده توسط بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته ۱۵۲ درصد افزایش یافته و به ۱۱۳۶ تن رسیده است.

بانک‌های مرکزی که تریلیون‌ها دلار ذخایر ارزی را مدیریت می‌کنند، به دلیل تنش‌های ژئوپلیتیکی از جمله جنگ روسیه و اوکراین، مجبور شده‌اند تا در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود تجدیدنظر کنند. یک نظرسنجی سالانه[۱] از ۸۳ بانک مرکزی با بیش از ۷ تریلیون دلار دارایی‌ ارزی نشان می‌دهد که بیش از دو سوم آنها بر این باروند که همتایان‌شان دارایی طلای خود در سال ۲۰۲۳ را افزایش خواهند داد.

بر اساس آمارهای شورای جهانی طلا[۲]، میزان طلای خریداری شده توسط بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته ۱۵۲ درصد افزایش یافته و به ۱۱۳۶ تن رسیده است. بررسی روند مدیریت ذخایر توسط بانک HSBC نیز نشان می‌دهد اکثر مدیران ذخایر بانک‌های مرکزی، ریسک ژئوپلیتیک را پس از تورم بالا (مسأله شماره یک بیش از ۷۰ درصد بانک‌های مرکزی در نظرسنجی) به عنوان یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های خود ابراز کرده‌اند. بطوریکه بیش از ۴۰ درصد از پاسخ‌دهندگان (در مقابل ۲۳ درصد در نظر سنجی سال گذشته) فاکتور مذکور را یکی از ریسک‌های اصلی خود ذکر کردند. نزدیک به یک سوم شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی اظهار کردند به دلیل تنش‌هایی مانند جنگ روسیه و اوکراین و بدتر شدن روابط آمریکا و چین، دارایی‌هایی خریداری‌شده خود را تغییر داده‌ یا قصد آن را دارند.

آمار شورای جهانی طلا نشان می‌دهد بسیاری از خریدهای طلای انجام شده در سال گذشته توسط بانک‌های مرکزیِ کشورهایی بوده که با غرب همسو نیستند. بانک مرکزی چین ۶۲ تن طلا در نوامبر و دسامبر ۲۰۲۲ خریداری کرده و مجموع ذخایر شمش طلای خود را برای اولین بار به بالای ۲۰۰۰ تن رسانده است. ذخایر رسمی طلای ترکیه در سال ۲۰۲۲ با ۱۴۸ تن افزایش به ۵۴۲ تن رسیده است. کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی نیز در سال گذشته توسط شورای جهانی طلا به عنوان «مشتریان دائمی» طلا لقب گرفتند.

با این حال، در میان ۱۲۴ کشور دنیا، طلا همچنان سهم اندک ۱۳ درصدی از ارزش ذخایر بین‌المللی (شامل طلا و ارزهای خارجی) بانک‌های مرکزی را در بر می‌گیرد و از سوی دیگر کشورهای غربی یعنی آمریکا، آلمان، ایتالیا و فرانسه نیز بیشترین ذخایر طلا را در اختیار دارند.

استراتژیست ارشد بازار در شورای جهانی طلا معتقد است که تحریم‌ها علیه بانک مرکزی روسیه باعث شده بسیاری از بانک‌های مرکزی غیر همسو با غرب درباره نحوه و مکان نگهداری ذخایر بین‌المللی خود تجدید نظر کنند. گرچه ۳۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مالی بانک مرکزی روسیه به دلیل تحریم‌ها مسدود شده، اما ذخایر طلای بانک مرکزی روسیه به دلیل انباشت در داخل روسیه، خارج از کنترل دیگران و تحریم مستقیم است. در حالی که طلای روسیه در داخل کشور ذخیره می‌شود، بسیاری از بانک‌های مرکزی ذخایر طلای خودشان را در خارج از کشور از جمله در بانک مرکزی انگلستان و فدرال رزرو نیویورک نگهداری می‌کنند که نمایانگر وضعیت ویژه لندن و نیویورک به عنوان بزرگترین بازارهای معاملاتی طلا است.

اکثریت شرکت‌کنندگان در نظرسنجی بر این باور بودند که یوان چین در ادامه این دهه به سهم بیشتری از ذخایر بین المللی را به خود اختصاص خواهد داد. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا نیز در سخنرانی اخیر خود هشدار داد که شکاف‌ها بین ایالات متحده و چین موقعیت دلار و یورو در ذخایر جهانی را تهدید می‌کند. بر اساس داده های صندوق بین‌المللی پول در فصل چهارم سال ۲۰۲۲، دلار ۵۸.۸ درصد، یورو کمی بیش از ۲۰ درصد و یوان تنها ۲.۸ درصد از ذخایر ارزی خارجی بانک‌های مرکزی را به خود اختصاص داده‌اند.

منبع: سِنابورس