آیا بورس باید تعطیل شود؟ | قانون چه می گوید؟

امروز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه بورس تهران دومین سقوط سنگین خود را تجربه کرد. روز گذشته شاخص کل با کاهش ۹۵۰۴۳ واحدی بر روی کانال دو میلیون و ۴۴۰ هزار و ۱۹۳ واحد آرام گرفت. تا لحظه نگارش این متن امروز هم شاخص کل سقوط سنگین دیگری را تجربه کرد و با کاهش ۱۲۱ هزار واحدی به سطح دو میلیون و ۳۱۹ هزار و ۱۶۴ واحدی رسید.

با این سقوط‌های سنگین حالا برخی اعلام می‌کنند که بورس باید تعطیل شود و برای آن چاره اندیشی شود! آیا بورس تعطیل خواهد شد؟

آیا بورس تعطیل خواهد شد؟

برای اینکه ببینیم بورس تعطیل می‌شود یا خیر باید به متن قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنیم.

در ماده ۳۲ این قانون آمده است:

سازمان مجاز است با تشخیص شرایط اضطراری، دستور تعطیل و یا توقف انجام معاملات هر یک از بورس‌ها را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید. در صورت تداوم شرایط اضطراری، مدت مزبور با تصویب شورا قابل تمدید خواهد بود.

تبصره – شرایط اضطرار بر اساس آن دستورالعمل اجرایی خواهد بود که به پیشنهاد سازمان به تأیید شورا میرسد.

دستورالعمل اجرایی شرایط اضطراری موضوع ماده (۳۲) قانون بازار اوراق بهادار

در اجرای تبصره ماده ۳۲ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۸۴ مجلس شورای اسلامی، این دستورالعمل در ۶ ماده و سه تبصره در تاریخ ۲۲ /۱ /۱۳۹۰ به تأیید شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید.

ماده ۱– سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز است در صورت وقوع شرایط اضطراری و در راستای حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران و حفظ بازار شفاف، منصفانه و کارا، دستور تعطیل و یا توقف تمام یا بخشی از معاملات هر یک از بورس‌ها یا بازار‌های خارج از بورس را حداکثر به مدت سه روز کاری صادر نماید.

ماده ۲– در صورتی که سازمان تشخیص دهد که به دلیل بروز شرایط اضطراری تعطیلی و یا توقف انجام معاملات هر یک از بورس‌ها یا بازار‌های خارج از بورس به مدتی بیش از ۳ روز کاری ضرورت دارد باید پیشنهاد تداوم تعطیلی و یا توقف انجام معاملات را قبل از پایان روز کاری سوم به شورا ارائه نماید. به هر ترتیب تداوم مدت مزبور صرفاً پس از موافقت شورا امکان پذیر خواهد بود.

ماده ۳– شرایط اضطراری شرایطی است که:

الف) در اثر وقوع آن ارائه خدمات مربوط به معاملات و یا تسویه غیرممکن گردد یا برای آن تهدید جدی ایجاد شود.

ب) عدم شفافیت اطلاعاتی یا معاملاتی که منجر به ایجاد مخاطرات جدی برای منافع سرمایه‌گذاران گردد.

ماده ۴– شرایط اضطراری موضوع ماده ۳ شامل موارد ذیل می‌باشد:

۱– وقوع رویداد‌های غیر مترقبه از قبیل سیل، زلزله، آتش سوزی، شرایط بد آب و هوایی، نا آرامی‌های اجتماعی، عملیات تروریستی، جنگ و یا هر واقعه دیگری که امکان ارائه خدمات معاملاتی و یا تسویه را برای بورس‌ها و یا بازار‌های خارج از بورس غیر ممکن سازد و یا برای آن تهدید جدی ایجاد نماید.

۲– در صورتی که نقص اساسی در زیر ساخت‌های سخت افزاری یا نرم افزاری سامانه‌های معاملاتی یا تسویه‌ای به وجود آید.

۳– در صورتی‌که ارزش بازار بورس یا بازار خارج از بورس طی مدت حداکثر یک روز کاری به میزان پنج درصد کاهش یا افزایش داشته باشد.

تبصره ۱: در صورت تعطیلی یا توقف معاملات بر اثر شرایط موضوع این ماده و وجود امکان تسویه معاملات، امور تسویه باید طبق روال عادی انجام پذیرد. این موضوع همزمان با اعلام تعطیلی یا توقف معاملات اطلاع‌رسانی می‌گردد.

تبصره ۲: تغییرات ارزش بازار ناشی از اقدامات شرکتی در محاسبه میزان تغییرات ارزش بازار موضوع بند ۳ لحاظ نمی‌گردد.

ماده ۵– توقف‌های موضوع ماده ۴ صرفاً با موافقت سازمان و تحت شرایط زیر انجام می‌گیرد:

۱– درخصوص بند ۱ با اعلام قبلی سازمان و طبق زمان ابلاغی؛

۲– درخصوص بند ۲، مراتب توسط بورس یا بازار خارج از بورس به سازمان اطلاع داده شده و با اخذ موافقت سازمان معاملات متوقف می‌گردد؛

۳– درخصوص بند ۳، بورس یا بازار خارج از بورس شرایط توقف خودکار معاملات را در صورت بروز شرایط مذکور فراهم می‌نماید.

تبصره– تصمیمات مربوط به توقف یا تعطیلی معاملات و رفع آن از طریق سایت رسمی بورس یا بازار خارج از بورس مربوطه اعلام می‌گردد.

ماده ۶– روز‌هایی که به دلیل توقف موضوع این دستورالعمل، امکان برگزاری هیچ جلسه معاملاتی در هر یک از بورس‌ها یا بازار‌های خارج از بورس فراهم نگردد، روز کاری آن بورس یا بازار خارج از بورس تلقی نمی‌شود.

آیا در سال‌های اخیر سابقه تعطیلی بورس وجود داشته است یا خیر؟

در سال ۹۸ سه روز بعد از ترور سردار سلیمانی، مراسمی برای برزگداشت وی برگزار شد و بورس تهران یک روز تعطیل شد. بازار سهام در سال ۱۴۰۰ و در زمانی که شیوع کرونا در جامعه به اوج خود رسیده بود نیز به دلیل کنترل شیوع این ویروس بر قطار تعطیلی‌ها سوار شد و از تاریخ ۲۵ تا ۳۰ مرداد ماه که البته ۳ روز آن روز کاری محسوب می‌شد، معاملات خود را متوقف کرد. پس از آن نیز تا به امروز تجربه تعطیلی حتی ساعتی نیز نداشته است. طی چند سال گذشته بروز اتفاقات مختلفی از جمله شهادت سردار قاسم سلیمانی، سقوط هواپیمای اوکراینی، ریزش تاریخی سهام در مرداد سال ۹۹ و…، بورس تهران را در شرایط سختی قرار داد و بسیاری اعتقاد داشتند که سازمان بورس بایستی برای کنترل شرایط، بازار سهام را برای مدتی متوقف کند، اما تالار شیشه‌ای هیچگونه تعطیلی خارج از برنامه‌ای نداشت.

منبع: نبض بورس