تحلیل بنیادی شپنا/ افت کرک اسپرد کار دست پالایشی‌ها داد

گزارش عملکرد بهار ۱۴۰۲ شرکت پالایش نفت اصفهان در ۲۹ تیرماه منتشر شد؛ نگاهی به این صورت مالی نشان می‌دهد که مقدار تولید و فروش این شرکت در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش داشته است. به طوری که مقدار تولید شرکت از پنج میلیون و ۶۱ هزار متر مکعب در بهار ۱۴۰۱ با رشد ۹ درصدی به پنج میلیون و ۴۹۲ هزار متر مکعب در بهار امسال رسید.

این موضوع در مقایسه تولیدات بهار امسال با زمستان ۱۴۰۱ نیز تکرار شده است. به طوری که پالایش نفت اصفهان تولیدات خود را در سه ماهه ابتدایی ۱۴۰۲ نسبت به فصل گذشته حدود دو درصد افزایش داده است.

در طرف فروش شرکت نیز این موضوع دیده می‌شود؛ به طوری که مقدار فروش شپنا در سه ماهه ابتدایی امسال با رشد ۱۱ درصدی از چهار میلیون و ۹۷۱ هزار متر مکعب در بهار ۱۴۰۱ به پنج میلیون و ۵۳۴ هزار متر مکعب رسیده است.

چالش درآمدزایی شپنا

اما مشکل افت سودسازی شپنا از کجاست؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت افزایش مقدار فروش شرکت سبب رشد درآمد فصلی پالایش نفت اصفهان  نشد. چرا که نرخ فروش محصولات این شرکت در بهار ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به شدت کاهش داشته است.

به این ترتیب مبلغ فروش شرکت از ۹۴ هزار و ۸۷ میلیارد تومان در بهار ۱۴۰۱ با کاهش ۱۲ درصدی به ۸۲ هزار و ۵۴۰ میلیارد تومان رسید.

افت قیمت‌های جهانی
نگاهی به فرآیند تجارت پالایش نفت اصفهان نشان می‌دهد، سودسازی شرکت تا حد بالایی وابسته به قیمت نفت، قیمت فرآورده‌های نفتی و نرخ تسعیر دلار است. حال باید بررسی شود چه تغییری در عوامل فوق، از سه ماهه ابتدایی ۱۴۰۱ تا کنون رخ داده است.

بررسی نرخ جهانی محصولات شرکت نشان می‌دهد، قیمت فرآورده‌های تولیدی شپنا از بهار سال گذشته تا کنون پایین آمده است. افت کرک اسپردها سبب شده است پالایش نفت اصفهان نتواند سود خوبی از فروش محصولات خود کسب کند.

ثابت ماندن نرخ تسعیر دلار

از طرفی باید گفت پالایش نفت اصفهان موظف است دلار خود را با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تسعیر کند. بنابراین شپنا در یک سال گذشته از جهش قیمت دلار سودی کسب نکرده است. طبیعتا اگر نرخ تسعیر دلار برای شپنا با نرخ دلار آزاد یا حتی مبادله‌ای محاسبه می‌شد، اوضاع کنونی متفاوت بود.

با وجود اینکه هزینه‌های شرکت در یک سال اخیر تحت تاثیر تورم بوده، اما پالایش نفت اصفهان توانست بهای تمام‌شده خود را نسبت به بهار سال گذشته حدود چهار درصد کاهش دهد. این در حالیست که مقدار فروش شرکت در این دوره افزایش داشته است.

باید اشاره داشت که کاهش بهای تمام‌شده شرکت در این فصل عمدتا به دلیل کاهش نرخ مواد مستقیم مصرفی است.

کاهش سودسازی شپنا

در نهایت باید گفت مهم‌ترین عامل کاهش درآمد فصلی شپنا افت کرک اسپردها بوده است. همین امر سبب شد تا سودسازی شپنا در سه ماهه ابتدایی امسال به شدت کاهش یابد. به طوری که سود ناخالص شرکت از ۱۷ هزار و ۷۷۲ میلیارد تومان در بهار سال ۱۴۰۱ با کاهش ۴۸ درصدی، به ۹ هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان رسید.

نمودار زیر حاشیه سود ناخالص شپنا را در پنج فصل اخیر نشان می‌دهد. نگاهی به این نمودار به خوبی ثابت می‌کند، حاشیه سود ناخالص پالایش نفت اصفهان تا حد بالایی به کرک اسپردها بستگی دارد و با افت این پارامتر، حاشیه سود ناخالص شپنا نیز کاهش می‌یابد.

سود عملیاتی شرکت نیز بیشتر از ۵۰ درصد نزول داشت و عدد هشت هزار و ۳۴۱ میلیارد تومان را ثبت کرد. همچنین سود خالص شپنا در بهار ۱۴۰۲ حدود هفت هزار و ۵۹۴ میلیارد تومان ثبت شده است. گفتنی است این عدد نیز در مقایسه با سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ حدود ۴۲ درصد کاهش داشته است. نزول کمتر سود خالص شپنا به دلیل افزایش سایر درآمدهای عملیاتی پالایش نفت اصفهان در این دوره بوده است.

لازم به ذکر است با احتساب سرمایه ۲۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومانی، به هر سهم در این فصل حدود ۳۳ تومان سود تعلق می‌گیرد که این عدد در بهار سال گذشته ۵۷ تومان ثبت شده بود.